شیوه تشخیص علت سردرد
هر انسانی حداقل چند بار در سال به دلایل مختلفی دچار سردرد می‌گردد ولی بعد از مدت کوتاهی این مشکل برطرف می‌شود. ولی اوضاع برای برخی افراد کمی متفاوت است؛ این دسته از افراد به صورت مداوم دچار سردردهای شدیدی می‌شوند که روند زندگی آن‌ها را مختل می‌کند. در نتیجه برای حفظ سلامتی و بازگشت به روند طبیعی زندگی، باید هرچه سریع‌تر دنبال تشخیص علت سردرد باشید. علاوه‌بر اختلال در روند عادی زندگی، گاهی اوقات سردرد می‌تواند علامتی برای یک بیماری بسیار جدی‌تر باشد که سلامتی شما را تهدید می‌کند. اگر شما نیز با این معضل جدی روبرو هستید، تا انتهای این مطلب با روش‌های علمی تشخیص علت سردرد با ما همراه باشید.

انواع سردرد

سردرد می‌تواند منشاء متفاوتی داشته باشد. معمولا متخصصان سردردها را به دو دسته کلی تقسیم می‌کنند که این دسته‌بندی‌ها عبارتند از:

سردرد چیست

    سردرد اولیه (Primary Headaches) : طبق نظر پزشکان متخصص، اگر علت سردرد ناشی از یک بیماری زمینه‌ای مثل مشکلات مغزی نباشد، این سردرد در دسته‌بندی اولیه قرار می‌گیرد. سردردهای رایج روزمره مثل میگرن، در این طبقه قرار می‌گیرند. این دسته از سردردها معمولا تهدید جدی برای سلامتی فرد محسوب نمی‌شوند.
    سردرد ثانویه (Secondary Headache) : تشخیص علت سردرد در نوع ثانویه بسیار پراهمیت و حیاتی است. اگر تب و گلودرد نشانه‌های سرماخوردگی هستند، سردرد ثانویه نیز می‌تواند علامت یک بیماری جدی مثل تومور مغزی ، عفونت، آسیب مغزی یا سکته مغزی باشد. معمولا میزان درد ناشی از سردردهای ثانویه در شروع بیماری اصلی، خیلی آزاردهنده نیست ولی به مرور زمان و با پیشرفت بیماری زمینه‌ای، میزان درد نیز با یک شیب تند افزایش پیدا می‌کند. پزشکان از این سردرد برای تشخیص و درمان بیماری اصلی استفاده می‌کنند.

انواع سردرد

 
تشخیص علت سردرد اولیه

طبق نظر پزشکان، سردرد اولیه می‌تواند سه طبقه‌بندی کلی داشته باشد. برای تشخیص علت سردرد اولیه، این قسمت را با دقت بیشتری مطالعه کنید.

    سردرد تنشی (Tension-Type Headache) : درد ناشی از این سردرد به صورت یکنواخت در تمامی اطراف سر پخش و به صورت خفیف احساس می‌شود. علت اصلی سردرد تنشی می‌تواند عوامل خارجی مثل استرس، کم‌خوابی، گرسنگی یا قرار گرفتن بدن در یک حالت به مدت طولانی باشد. مثلا اگر بدون وقفه برای چند ساعت با کامپیوتر کار کنید یا مطالعه نمایید، دچار این سردرد می‌شوید. سردرد تنشی رایج‌ترین نوع سردرد در جهان محسوب می‌شود و معمولا در زنان رایج‌تر از مردان است. حالا که با نحوه تشخیص علت سردرد تنشی آشنا شدید، بهتر است از وقوع آن جلوگیری کنید. سردرد تنشی ممکن است به صورت مقطعی ایجاد شود ولی در درازمدت به یک بیماری مزمن تبدیل می‌شود.
    میگرن (Migraines) : می‌گرن، چیزی فراتر از یک سردرد ساده است که معمولا به صورت یک درد ضربان‌دار در یک طرف یا هر دو قسمت سر حس می‌شود. معمولا قبل از عود کردن می‌گرن، شخص بیمار یک سری نشانه‌های عصبی و بصری مثل حالت تهوع، استفراغ، حساسیت به نور و صدا را تجربه می‌کند. می‌گرن یک بیماری شایع است که حدود ۳۶ میلیون آمریکایی درگیر آن هستند. این یک بیماری مزمن است، به این معنی که شخص مبتلا تقریبا ۱۵ روز در ماه یا سه نوبت در ماه آن را تجربه می‌کند. درد می‌گرن معمولا چند ساعت طول می‌کشد و اگر دنبال تشخیص علت سردرد و درمان آن نباشید، ممکن است تا چند روز هم طول بکشد. عواملی مثل استرس، فشار عصبی، نور شدید، تغییرات هورمونی و برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها می‌توانند باعث تشدید می‌گرن شوند. پس بهتر است این بیماری را دست کم نگیرید و هرچه سریع‌تر دنبال تشخیص علت سردرد باشید.
    سردردهای خوشه‌ای (Cluster Headaches) : سردرد خوشه‌ای به صورت یک درد شدید و کوبنده ظاهر می‌شود و معمولا در اطراف چشم‌ها و شقیقه‌های بیمار حس می‌شود. این سردرد معمولا در زمان مشخصی در روز، غالبا قبل از خواب یا بلافاصله بعد از بیدار شدن، رخ می‌دهد. این درد به صورت دوره‌های چند هفته‌ای یا حتی ماهانه اتفاق می‌افتد. بعد از اتمام یک دوره، شخص مبتلا ممکن است تا ماه‌ها یا حتی سال‌ها دیگر سردرد خوشه‌ای را تجربه نکند. سردرد خوشه‌ای سریع‌تر از می‌گرن رفع می‌شود ولی درد شدیدتری دارد. این درد ممکن است باعث قرمزی چشم و پاره شدن رگ‌های چشم، مشکلات بویایی، افتادگی پلک و تغییر ابعاد مردمک شود. سردرد خوشه‌ای در میان مردان و جوانان، رایج‌تر است.

 
تشخیص علت سردرد و درمان آن

همانطور که در قسمت قبل مشاهده کردید، سردرد می‌تواند یک درد خفیف و گذرا باشد ولی از طرفی دیگر می‌تواند نشانه یک اختلال عصبی یا بیماری زمینه‌ای بسیار مهم و جدی باشد. حتی برخی اوقات میگرن‌ها می‌توانند زندگی روزمره شما را مختل کنند. پس بهتر است در صورتی که با سردردهای مداوم درگیر هستید، این بیماری را دست کم نگیرید و هرچه سریع‌تر از یک مشاوره پزشکی با متخصص مغز و اعصاب استفاده کنید. رایج‌ترین روش‌های تشخیص علت سردرد عبارتند از:

    تست‌های عصبی: در قدم اول بعد از مراجعه پزشک، سیستم عصبی شما مورد بررسی قرار می‌گیرد. پزشک معالج ممکن است بینایی، شنوایی، سیستم عصبی و نحوه رفلکس یا واکنش بدن شما را بررسی کند. در این مرحله پزشک دنبال دلیلی برای افزایش فشار در سر می‌گردد. در این مرحله حرکات گردن، شانه‌ها و سر مورد بررسی قرار می‌گیرند تا هرگونه اختلال در گردن و شانه‌ها شناسایی شود.
    استفاده از سی تی اسکن و ام آر آی (MRI) : اگر پزشک در تست‌های اولیه، مشکل حاد و جدی مشاهده نکند، به احتمال زیاد سردرد شما جزء سردردهای اولیه است و با دارو درمانی یا تغییر سبک زندگی برطرف می‌شود. ولی در صورتی که پزشک احتمال دهد که درد، ناشی از یک عامل ثانویه یا یک بیماری جدی‌تر است، دستور سی تی اسکن یا ام آر آی می‌دهد. در این روش با تصویربرداری از مغز و گردن، پزشک وجود یا عدم وجود تومور مغزی، لختگی خون یا هر عامل دیگری که باعث سردرد شود را بررسی می‌کند.

 
بعد از تشخیص علت سردرد چکار کنیم؟

اگر بعد از بررسی‌های دقیق هیچ مشکل جدی تشخیص داده نشود و دچار یک سردرد اولیه باشید، چند راه حل برای درمان وجود دارد. این راه حل‌ها عبارتند از:

    تغییر سبک زندگی: همانطور که گفته شد برخی سردردها ناشی از مصرف نوشیدنی‌ها و مواد غذایی نامناسب هستند. همچنین شغل شما یا طرز نشستن نیز می‌تواند باعث ایجاد سردرد شود. در این صورت شما باید رژیم غذایی و سبک زندگی خودتان را تغییر دهید. همچنین اگر فرد پر استرسی هستید، باید دنبال روشی برای تسکین و آرامش خودتان باشید.
    تجویز دارو: در موارد حاد مثل سردردهای خوشه‌ای شدید یا می‌گرن‌های مزمن، پزشک بنا به تشخیص خود، ممکن است یک سری داروهای آرامبخش و مسکن برای شما تجویز کند تا در مواقع عود کردن سردرد برای تسکین دردتان مصرف کنید.

نتیجه گیری و جمع بندی

همانطور که ملاحظه کردید سردرد می‌تواند ناشی از بد نشستن یا مطالعه طولانی مدت باشد، از طرفی دیگر می‌تواند نشانه یک تومور مغزی یا بیماری جدی باشد. همچنین برخی اوقات می‌گرن و سردردهای خوشه‌ای می‌توانند روند عادی زندگی افراد را مختل کنند. در نتیجه بهتر است هرچه سریع‌تر دنبال راهی برای تشخیص علت سردرد باشید و این مشکل را به هیچ وجه ساده فرض نکنید.

شیوه درمان انواع سردرد
سردرد می‌تواند تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله استرس و اضطراب، میگرن ، افسردگی ، مشکلات آب و هوایی، آسیب‌های فیزیکی، فشار خون بالا، حساسیت و… بروز کند، و این نوع درد به قدری رایج است که می‌توان با اطمینان گفت اکثر افراد بارها در طول زندگی خود با آن مواجه خواهند شد. سردرد در صورت تکرار یا شدت بالا می‌تواند اثرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. از این رو تشخیص علت و نوع این درد، در کنار اقدامات لازم برای کاهش یا جلوگیری از بروز آن و البته درمان سردرد، اهمیت به‌سزایی داشته و از آثار سوء بر زندگی فرد می‌کاهد.

سردرد چیست
انواع سردرد را بشناسید

سردرد براساس منطقه درد، علت ایجاد و شرایط فیزیکی وابسته به آن به ۱۰ نوع متداول زیر تقسیم می‌شود:

انواع سردرد

    سردرد ناشی از میگرن

دردی ضربانی، همراه با احساس سبکی سر و حساسیت به نور و صدا که با حالت تهوع و استفراغ بروز کرده و معمولاً در یک طرف سر حس می‌شود، سومین بیماری شایع جهان، یعنی سردرد ‌میگرنی است. این نوع سردرد که در هر دوره در حدود ۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد، تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی فرد دارد.

    سردرد برگشتی

این نوع سردرد که با عنوان سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو نیز شناخته می‌شود، در افرادی که به اختلالات اولیه سردرد مانند میگرن دچار هستند و برای درمان درد، خودسرانه داروهایی از نوع کدئین یا مورفین مصرف می‌کنند، رخ می‌دهد. در واقع دارو به جای کاهش درد باعث افزایش شدت و دفعات سردرد خواهد شد. علائمی مانند بی قراری، درد گردن ، کاهش کیفیت خواب و گرفتگی بینی نیز از دیگر نشانه‌های این نوع سردرد هستند.

    سردرد خوشه ای

درد‌های خوشه‌ای که اغلب در یک زمان مشخص از شبانه روز احساس می‌شوند، در دوره‌ای ۱۲-۴ هفته‌ای و در حدود ۸-۱ بار در روز بروز می‌کنند؛ هر بار در محدوده زمانی ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت طول می‌کشند و سپس برای مدتی ناپدید می‌شوند. سردرد خوشه‌ای که به صورت دردی کوتاه اما شدید، در یک طرف سر احساس شده و به سایر قسمت‌های سر نیز سرایت می‌کند، معمولاً با قرمزی چشم، التهاب پلک، عرق پیشانی و آبریزش یا گرفتگی بینی همراه است.

    سردرد رعد و برقی

سردرد‌های شدید و ناگهانی، که در عرض ۶۰-۳۰ ثانیه به حداکثر شدت خود می‌رسند و پس از گذشت چند ساعت ناپدید می‌شوند، سردرد رعد و برقی نامی‌ده شده و می‌تواند نشانه‌ای از یک وضعیت خطرناک مانند مننژیت، خونریزی مغزی، لخته خون در مغز و… باشد. در صورتی که به چنین دردی دچار شدید، فوراً به اورژانس مراجعه کنید!

    سردرد هورمونی

می‌گرن قاعدگی یا سردرد‌های ناشی از تغییرات هورمونی (استروژن) ، نوعی از سردرد در زنان است که به کمک طب سوزنی، یوگا، رژیم غذایی سالم و در نهایت مصرف داروهایی مانند ناپروکسن و فرواتریپتان قابل کنترل خواهد بود.

    سردرد تنشی

سردرد تنشی معمولاً با احساس کسالت و درد سرتاسری سر تشخیص داده می‌شود. این نوع سردرد ضربان ندارد و بیشتر تحت تأثیر استرس یا عوامل عصبی بروز می‌کند. سردرد تنشی اغلب باعث سرایت احساس درد به ناحیه گردن، پیشانی، عضلات شانه و پشت سر نیز خواهد شد.

    سردرد ناشی از کافئین

مصرف بیش از حد، یا عدم مصرف کافئین برای افرادی که به آن عادت کرده اند، هر دو می‌تواند عامل بروز سردرد باشد. زیرا کافئین بر ترکیب شیمیایی مغز اثر می‌گذارد و می‌تواند باعث تغییراتی در آن شود. نکته قابل توجه در مورد کافئین این است که بر شدت سردرد‌های ‌می‌گرنی اثر منفی خواهد داشت!

    سردرد حرکتی

سردرد حرکتی، یا سردرد ناشی از فعالیت‌های فیزیکی شدید، مانند وزنه برداری یا دو، با افزایش جریان خون در جمجمه، باعث بروز نوعی سردرد ضربان دار در هر دو طرف سر خواهد شد. این نوع سردرد معمولاً طولانی نخواهد بود و ظرف مدت چند دقیقه تا چند ساعت، برطرف می‌شود.

    سردرد ناشی از فشار خون بالا

سردرد ناشی از فشار خون بالا، نوعی علامت اورژانسی و نشان دهنده افزایش خطرناک فشار خون است. این نوع درد که معمولاً ضربان دار است، در هر دو سمت سر احساس شده و با هر فعالیتی نیز بدتر خواهد شد. سردرد ناشی از فشار خون بالا زمانی با خطر بیشتری همراه است که علائمی مانند تغییر در بینایی، درد قفسه سینه، تنگی نفس، بی حسی، سوزن سوزن شدن دست و پا و خونریزی بینی را نیز ایجاد کند. در چنین شرایطی فوراً به اورژانس مراجعه کنید!

    پس از سانحه

به دنبال هر نوع ضربه، آسیب سر یا سانحه منتهی به این موارد، احتمال بروز سردرد‌های شبه ‌می‌گرنی یا تنشی وجود دارد. این نوع سردرد که می‌تواند حتی تا مدت ۱۲ ماه پس از ضربه نیز ادامه یابد، ممکن است به مرور زمان مزمن نیز بشود. بنابراین لازم است، هر گونه ضربه به سر یا نواحی حساس بدن خود را جدی بگیرید!

درمان سردرد در منزل
درمان سردرد در منزل

سردرد نوع رایجی از درد است که می‌تواند بسیار آزاردهنده بوده کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد. اما در زمان مواجهه با چنین دردی، می‌توان بدون نیاز به مصرف مسکن و تنها با رعایت چند دستور العمل ساده خانگی، مشکل را تا حد زیادی بر طرف کرد.

    کم آبی بدن، دلیل اصلی بسیاری از انواع سردرد!

اگرچه برخی افراد معتقدند نوشیدن آب نقشی در کاهش سردرد ندارد، اما از آنجا که کم آبی حتی به میزان خفیف، تأثیر به‌سزایی بر رفتار، اخلاق و تفکر فرد خواهد داشت، مصرف مقدار کافی آب در طول روز باعث ایجاد احساس بهتر و البته آرامش عصبی خواهد شد. علاوه بر نوشیدن معمول آب، مصرف غذاهای آبکی مانند سوپ، میوه‌ها و دمنوش‌ها نیز می‌تواند به تأمین آب بدن کمک کند. به عنوان مثال برخی تحقیقات نشان داده است که دمنوش زنجبیل تأثیر بسیاری در تسکین و درمان سردرد‌های ‌میگرنی دارد.

    کمپرس سرد یا گرم، راه حلی ساده و در دسترس

قرار دادن کیسه یخ یا هر ماده سرد دیری روی سر یا گردن، با انقباض رگ‌های خونی، باعث کاهش التهاب و در نتیجه تسکین موقت سردرد خواهد شد. به طوری که برخی متخصصان توصیه می‌کنند برای کاهش درد ‌می‌گرن، کیسه یخ را به مدت حدود ۳۰ دقیقه روی گردن خود قرار دهید.

در مواقعی که سردرد ناشی از ‌می‌گرن نبوده و از انواع تنشی یا عصبی باشد نیز، کمپرس گرم با شل کردن ماهیچه‌ها در نواحی دردناک به تسکین درد کمک می‌کند. دوش آب گرم، استفاده از یک حوله گرم یا کیسه آب گرم، همگی تأثیر مورد نظر از کمپرس گرم را به همراه خواهند داشت.

    عوامل بروز سردرد را بر طرف کنید

برخی مواقع سردرد به دلیل فشار ناشی از هدبند، کلاه یا حتی بستن موها برای مدت طولانی بروز می‌کند. در چنین مواقعی کافی است عامل فشار را بر طرف کنید. به خاطر داشته باشید که گاهی اوقات نیز حساسیت‌های غذایی می‌تواند منجر به بروز سردرد شود. یکی از راهکار‌های مفید برای رفع این عوامل، تهیه لیستی از مواد غذایی مصرفی روزانه است، این لیست به شما کمک می‌کند پس از گذشت چند روز، عامل حساسیت خود را پیدا کنید!

    استراحت به خصوص در نور کم

کم خوابی یا خواب بی کیفیت می‌تواند یکی از عوامل ایجاد سردرد باشد. از این رو، خوابه شبانه ۹-۷ ساعته برای بزرگسالان ضروری دانسته می‌شود. توجه داشته باشید که برخی افراد در زمان سردرد نسبت به نور حساس می‌شوند، بنابراین بهتر است در هنگام بروز علائم در یک اتاق نسبتاً تاریک استراحت کنید و توجه داشته باشید که نور تلفن‌های هوشمند نیز می‌تواند درد شما را تشدید کند!

    کیفیت زندگی خود را بهبود دهید

برای افزایش سطح کیفی زندگی، راه حل‌های ساده‌ای وجود دارد. به عنوان مثال فعالیت‌های فیزیکی سبک مانند پیاده‌روی یا دوچرخه سواری را امتحان کنید. ورزش در حد متوسط هم می‌تواند با بهبود گردش خون و حفظ سلامت بدن، به تسکین چنین درد‌هایی کمک کنند.

علاوه بر این، رعایت یک رژیم غذایی سالم که سرشار از منیزیم و همچنین ویتامین‌های گروه B و E باشد، می‌تواند تأثیر زیادی بر کاهش دفعات ابتلا به سردرد و به‌خصوص تسکین علائم سردرد‌های ‌می‌گرنی داشته باشد.

    از درمان‌های سنتی غافل نشوید!

یکی از روش‌های سنتی درمان سردرد، طب سوزنی است. در این روش سوزن‌های کوچکی برای تحریک انرژی درونی بدن، به سطح پوست فرو می‌شوند و به این ترتیب، به تسکین دردهای ‌می‌گرنی یا سردرد‌های تنشی کمک خواهند کرد.

علاوه بر این ماساژ نقاط فشار نیز می‌تواند منجر به کاهش تنش و کاهش سردرد شود. شقیقه‌ها، فک، بین ابروها و گردن از جمله این نقاط حساس هستند. برخی افراد برای افزایش اثر این نوع ماساژ از روغن‌هایی مانند روغن نعنا یا عصاره اسطوخودوس استفاده می‌کنند!

    با کمی دقت، راه حل مناسب برای رفع سردرد خود را بیابید!

توجه داشته باشید که عوامل دیگری مانند اجتناب از مصرف مشروبات الکی، عدم قرار گرفتن در معرض بوها و عطر‌های تند، همچنین دوری از شرایط و محیط‌های محرک، همگی می‌توانند روش‌های ساده‌ای به عنوان جایگزین مناسب درمان سردرد باشند. با کمی توجه به عادت‌های روزانه، رژیم غذایی و محیط‌هایی که معمولاً در آن رفت و آمد خواهید داشت، می‌توانید عوامل محیطی بروز سردرد خود را یافته و مانع ایجاد این حس دردناک شوید.

 

درمان دارویی سردرد

انواع مختلف داروهای شیمیایی با نسخه و بدون نسخه نیز برای درمان سردرد شناخته شده اند. از این میان می‌توان مسکن‌هایی مانند آسپرین، ایبوپروفن و ناپروکسن، داروهای ترکیبی مانند فیونرال (ترکیب آسپرین، بوتالبیتال و کافئین) یا فیورست (ترکیب استامینوفن، بوتالبتال و کافئین) و همچنین تریپتان‌ها را نام برد؛ پیشنهاد می‌شود به جای مصرف خودسرانه دارو، در صورت تکرار سردرد، با یک پزشک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید!

انواع سردرد ، نشانه های سر درد
گاهی اوقات افراد دچار سردرد شدید می شوند. امروزه انواع سردرد یکی از معضلات بیماران شده و اغلب آنها فکر می کنند که همه ی سردرد ها به یک شکل هستند در این مقاله به این موضوع پرداخته میشود. سردرد یکی از رایج ترین ناراحتی ها در بدن است. انواع سردرد معمولا بر اثر آسیب یا تحریک یا فشار و کشش روی بافت های دارای حس درد از جمله پرده ی مننژ که مغز و نخاع را احاطه کرده است، پدید می آید. زیرا مغز خود هیچ عصبی ندارد که موجب احساس درد (الیاف درد) شود.
بافتهای دارای گیرنده ی درد

لایه نازک بافتی (پری اوستیوم) که استخوانها را احاطه کرده، عضلات جمجمه، سینوس ها، چشم ها و گوشها و پرده های نازکی که سطح مغز و نخاع را احاطه کرده (مننژ) در اثر التهاب یا تحریک سردرد ایجاد می کند. درد ممکن است خفیف، تیز، خسته کننده، ثابت، متناوب یا شدید باشد.
علائم سردرد

خستگی، احساس فشردگی سر، دردی که به صورت بی وقفه یا متناوب وجود دارد. محل درد ممکن است در یک قسمت چهره یا جمجمه باشد، یا ممکن است در تمام سر باشد. بروز سردرد ممکن است به خودی خود یا با انجام فعالیتی مرتبط باشد. ممکن است شروع سردرد، حاد بوده یا به تدریج افزایش یابد . سردرد گاهی ممکن است با حالت تهوع و استفراغ همراه باشد.
طبقه بندی انواع سردرد
ویژگی سردرد های تومور مغزی چیست؟
انواع سردرد

انواع سردرد را میتوان 4 بخش تقسیم کرد که عبارتند از:
1- سردردهای اولیه

سردرد تنشی، یکی از انواع سردرد اولیه میباشد که معمولا در میان زنان بیش از مردان رخ می دهد. طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی، از هر 20 نفر در کشورهای توسعه یافته یک نفر از سردرد تنشی روزانه رنج می برد. روش های درمانی شامل استراحت و روشهای تسکینی نظیر طب سوزنی و ماساژ، انجام یوگا و ریلکسیشن و نهایتا مصرف داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه پزشک (OTC) و همچنین داروهایی است که توسط پزشک متخصص مغز و اعصاب تجویز میشود.
تفاوت سردرد خوشه ای و میگرن

سایر سردردهای اولیه عبارتند از میگرن و سردرد خوشه ای.
سردرد میگرنی

سردرد میگرنی دومین نوع از سردردهای اولیه است. این سردرد، بیشتر کودکان و بزرگسالان را تحت تاثیر قرار می دهد. قبل از بلوغ، پسران و دختران به طور مساوی دچارسردرد میگرنی می شوند، اما بعد از بلوغ، زنان بیشتر از مردان آسیب می بینند.
سردرد خوشه ای یا کلاستر

یک نوع نادر از انواع سردرد، سردرد اولیه است که بیشتر درسنین 20 سالگی آغاز می شود و در مردان شایع تر می باشد هرچند زنان و کودکان نیز ممکن است از این نوع سردرد رنج ببرند. طول زمان هر سردرد کوتاهتر از میگرن بوده بصورت دوره ای آغاز و ممکن است حدود یک تا سه ماه روزانه چند نوبت فرد به آن دچار شود. معمولا همراه با احساس پری و سنگینی یکطرفه مخاط چشم و پلک و بینی و همراه با اشک ریزش از یک چشم و آبریزش همان طرف بینی است.
سردرد های ثانویه

سردرد ثانویه یکی از انواع سردرد است که به علت مشکل اساسی ساختاری یا عفونی در سر و گردن پدید می آید. این گروه شامل دسته بسیار گسترده ای از علت ها است که درد و ناراحتی آن از یک درد دندانی ناشی از دندان های پوسیده یا سینوس آلوده، تا شرایط خاصی مانند خونریزی در مغز یا عفونت هایی مانند انسفالیت یا مننژیت را شامل میشود.

همانگونه که اشاره شد، سردرد ثانویه معمولا در اثر آسیب یا بیماری خاص ایجاد میشود. به عنوان مثال، سردرد سینوسی به علت افزایش فشار و یا عفونت در سینوس ها، می باشد.

سردردهای ناشی از تروما یکی دیگر از انواع سردرد ثانویه هستند که بدنبال ضربه مغزی ایجاد می شوند.

این گروه از سردردها شامل سر درد های مرتبط با سوء مصرف مواد یا حتی مصرف بی رویه انواع مسکنها نیز می شود (سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو یا Medication overuse headache ).
سردرد بعد از مشروب

سردردهای هیجانی نیز در این دسته قرار میگیرند. افرادی که بیش از حد الکل مصرف می کنند به علت اثرات الکل و کم آبی بدن، دچار سردرد می شوند. درمان سر درد بعد از مشروب با خوردن آب کافی یا در بعضی موارد حاد، دارو مسکن رفع می شود.

سردرد های ثانویه

مصرف بیش از حد دارو (مسکن ها) می تواند منجر به درد مداوم سر شود. سردرد ممکن است پس از مدتی بعد از مصرف دارو بهبود یابد و سپس به حالت عادی بازگردد (اصطلاح “سردرد برگشتی”) همچنین در صورتی که سردرد به همراه علائمی نظیر تب، سفتی عضلات گردن ، احساس ضعف، تغییر احساس در یک طرف بدن، اختلال در بینایی، استفراغ یا تغییر رفتار همراه باشد، ممکن است ناشی از عفونت های جدی باشد .
نورالژی ها و علت تیر کشیدن لحظه ای سر

نورالژی به معنی درد تیر کشنده، ناگهانی، بسیار کوتاه مدت و تکرار شونده در حوزه ی یک عصب خاص است. نورالژی می تواند به علت تحریک یا التهاب یکی از اعصاب دوازده گانه در مغز که سیگنال های حسی (مانند درد) را به سر و گردن ارسال می کند، ایجاد شود.

نورالژی عصب سه قلو (عصب زوج پنجم مغزی یا تریجمینال که مسئول تامین حس صورت از پیشانی تا چانه میباشد) نوعی نورالژی می باشد که باعث درد صورت میشود. در صورت تحریک یا التهاب درد یک نیمه ی صورت میشود.
علت سردرد میگرنی چیست؟

این سردرد یکطرفه یا دوطرفه، معمولا ضربان دار و ممکن است همراه با حالت تهوع و استفراغ بوده با برخی بوهای خاص مثل بوی دود یا عطرهای تند یا سر و صدا و یا نور زیاد تشدید شود و با استراحت در محیط تاریک و ساکت و گاهی کمپرس سرد یا گرم تخفیف یابد.
انواع سردرد های خطرناک از نگاه جراح مغز و اعصاب
تصویر انواع سر درد

هر ناحیه از سر که دچار درد می شود علایم خاص خودش را دارد.در عکس زیر انواع سر درد را مشاهده میکنید.
تصویر انواع سر درد
ارتباط دیسک گردن و سرگیجه چیست؟
سردرد شدید نشانه چیست؟

میگرن می تواند باعث سردرد شدید در یک طرف سر شود و اغلب با حالت تهوع، استفراغ و حساسیت شدید به نور و صدا همراه است. حملات میگرن می تواند ساعتها تا روزها طول بکشد و درد می تواند آنقدر شدید باشد که در فعالیت های روزمره شما تداخل ایجاد کند.

داروها می توانند به جلوگیری از برخی میگرن ها کمک کرده و درد آنها را کاهش دهند. داروهای مناسب و تغییر در سبک زندگی ممکن است به درمان میگرن کمک کنند. سردردی ناگهانی و شدید همراه با علائم زیر نشانه این است که باید فوراً به پزشک مراجعه کنید:

    ضعف، سرگیجه، از دست دادن تعادل ناگهانی یا افتادن، بی حسی یا گزگز
    مشکل در گفتار، گیجی، تشنج، تغییر شخصیت یا رفتار نامناسب
    تاری دید، دو بینی
    تب، تنگی نفس، سفتی گردن یا بثورات پوستی
    درد شدید سردرد که شب شما را بیدار می کند
    حالت تهوع و استفراغ شدید
    سردردهایی که پس از آسیب دیدگی سر یا تصادف اتفاق می افتد
    نوع جدیدی از سردرد که برای اولین بار پس از 50 سالگی شروع می شود
    سردردهایی داشته باشید که در اثر سرفه، خم شدن، فعالیت جنسی یا سایر فعالیتهای بدنی شدید ایجاد شوند
    سابقه سردرد داشته باشید اما اخیراً متوجه تغییر علائم شده اید

 
بیماری میگرن
آیا استرس می تواند باعث سردرد شدید شود؟

سردردهای اضطرابی یکی دیگر از علائم جسمی رایج است. اگر استرس دارید یا از چیزی نگران هستید، ممکن است سردردهای تنشی داشته باشید. تجربه سردردهای شدید یا مکرر نیز می تواند علائم اضطراب را بدتر کند.
آیا دردهای تصادفی در سر طبیعی است؟

سردردهای طبیعی معمولاً به دلیل کم آبی، تنش عضلانی، درد عصبی، تب، ترک کافئین، نوشیدن الکل یا خوردن برخی غذاها ایجاد می شوند. همچنین ممکن است در اثر دندان درد، تغییرات هورمونی یا بارداری یا به عنوان عارضه جانبی دارو اتفاق بیفتد.

سردردهای سینوسی به علت التهاب و تورم سینوس‌ها اتفاق می‌افتد و علائم آن مشابه سردردهای میگرنی یا تنشی است. با توجه به اینکه سردردها انواع مختلفی دارد و هر کدام با علائمی خاص بروز می‌کند، در این مطلب قصد داریم شما را با علائم اختصاصی سردرد سینوسی و علت بروز آن آشنا کنیم. همچنین انواع شیوه‌های درمانی آن را معرفی کنیم.

اگر می‌خواهید در زمینه سردرد سینوسی اطلاعات دقیقی داشته باشید تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
سردرد سینوسی (سینوزیت) چیست؟

حفره‌های کوچک پر از هوا که پشت استخوان گونه و پیشانی قرار دارد سینوس نام دارد. این حفره‌ها از طریق یک مجرای کوچک به بینی وصل می‌شوند و باعث می‌شوند ترشحات به راحتی داخل بینی ریخته شود.

در مواقعی‌که بافت و سلول‌های سینوس‌ها متورم و ملتهب شوند و سینوس‌ها نتوانند به طور طبیعی تخلیه شوند، با افزایش فشار درون سینوس‌ها، سردرد هم بروز می‌کند که به آن سردرد سینوسی گفته می‌شود.

بهترین دکتر سردرد ابتدا بیمار را معاینه می‌کند و به علائمی که بیمار شرح می‌دهد توجه می‌کند، سپس بر اساس آن داروی مناسب را تجویز می‌کند.
علت سردرد سینوسی چیست؟

یکی از علت‌های شایع برای بروز سردرد سینوسی عفونت است. عفونت‌ها با منشا ویروسی و قارچی موجب ایجاد تورم در بافت‌ها می‌شود و توانایی تخلیه‌ی سینوس‌ها را کم می‌کند. از طرف دیگر التهاب در بافت‌ها نیز با افزایش تولید مایعات و عدم توانایی تخلیه‌ی آن‌ها موجب بروز سردرد سینوسی می‌شود.

همچنین افرادی که به طور مکرر شنا یا غواصی می‌کنند یا کسانی که به ارتفاعات می‌روند، سابقه‌ِ‌ی آلرژی یا آسم دارند بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به سردرد سینوسی هستند.
علت سردرد سینوسی در کودکان چیست؟

با توجه به اینکه در اغلب موارد سردردهای سینوسی با سینوزیت همراه است، در کودکان هم انتظار می‌رود بروز علائم سینوزیت با بی‌حالی، تب، ورم اطراف بینی و چشم و ترشحات بینی به رنگ زرد یا سبز همراه باشد. با اینکه عفونت‌های سینوس با منشا ویروسی اغلب بدون درمان از بین می‌رود، اما عفونت‌های باکتریایی باید با آنتی‌بیوتیک درمان شود تا از پایدار شدن عفونت و شدید شدن علائم جلوگیری شود.

نشانه‌های سردرد سینوسی چیست؟

اولین علامت سردرد سینوسی درهای ضربان‌دار و مبهم در نواحی سینوسی است که با تکان دادن سر تشدید می‌شود. همچنین افراد مبتلا به سردردهای سینوسی ممکن است در پشت یا زیر چشم هم دردهای مبهمی را احساس کنند. در کنار این موارد سایر علائم سردرد سینوسی شامل موارد زیر است.

    خستگی
    گرفتگی و ترشح زرد یا سبز رنگ از بینی
    احساس فشار در گونه و پیشانی
    درد منتشر شده در دندان، فک یا نقاط دیگر صورت
    حساس شدن صورت بیمار به لمس

در چه موقعیت‌هایی سردرد سینوسی تشدید می‌شود؟

یکی از ویژگی‌های سردرد سینوسی این است که به تغییرات دمایی حساس است، یعنی وقتی از یک اتاق گرم بیرون می‌روید که هوا سرد است، میزان سردرد تشدید می‌شود. همچنین در مواقعی که فرد سر خود را حرکت دهد و به طرف پایین خم کند شدت سردرد بیشتر می‌شود.
شیوه تشخیص سردرد سینوسی چگونه است؟

اولین اقدام پزشک برای تشخیص سردرد سینوسی گرفتن شرح حال از بیمار است. به این منظور در مورد زمان و بروز سردرد و نشانه‌های همراه با سردرد از بیمار سوال می‌کند و در صورت نیاز معاینات فیزیکی انجام می‌دهد.

درصورتی‌که این موارد نتواند شواهد کافی از علت ابتلا به سردرد سینوسی ارائه کند، لازم است از تصویربرداری سی‌تی اسکن یا ام‌آر‌آی استفاده شود.

برای مشاوره درمانی انواع سردرد سینوسی، میگرنی یا تنشی می‌توانید بهترین دکتر فوق تخصص مغز و اعصاب را از لیست پذیرش۲۴ انتخاب کنید.
شیوه‌های درمان سردرد سینوسی چگونه است؟

هدف از درمان سردرد سینوسی کم کردن التهاب و تورم سینوس‌ها و ایجاد شرایطی برای تخلیه‌ی سینوس‌ها از ترشحات است. به این ترتیب در درمان بر کاهش درد و از بین بردن عوامل بیماری‌زا تمرکز می‌شود. موارد زیر بهترین راه‌ها برای درمان سردرد سینوسی است.
دارودرمانی سردرد سینوسی

درمان سردرد سینوسی با دارو اثربخشی بالایی دارد. به همین دلیل از انواع دارو برای بهبود وضعیت بیماران استفاده می‌شود که شامل موارد زیر است.

    آنتی‌هیستامین

بهترین قرص برای سردرد سینوسی آنتی‌هیستامین‌ها هستند که در مواردی که آلرژی علت بروز سردرد باشد می‌توانند علائم سردرد را کم کنند. زیرا در کاهش احتقان بینی نقش دارند. آنتی‌هیستامین‌های خوراکی مانند دیفن هیدرامین، ستریزین، لوراتادین، بنادریل داروهای موثر در کاهش سردرد سینوسی است.

    مسکن برای درمان سردرد سینوسی

داروهای مسکن برای درمان سردرد سینوزیتی با کاهش التهاب سینوس‌ها به بهبود درد آن کمک می‌کند. به این منظور می‌توانید داروهای بدون نسخه مانند ناپروکسن و ایبوپرفن، آسپرین یا استامینوفن را از داروخانه تهیه کنید. البته دقت داشته باشید بهتر است آسپرین را به کودکان زیر ۱۸ سال ندهید و به جای آن از استامینوفن که برای آن‌ها ایمن‌تر است استفاده کنید.

    اسپری بینی

استروئیدهای بینی موجب کاهش التهاب در بینی می‌شوند و سردردهای سینوسی با علت آلرژی را درمان می‌کنند. مزیت استفاده از این داروها این است که هیچ عارضه‌ی جانبی ندارند. فلوتیکازون و تریامسینولون دو نمونه از اسپری‌های بینی هستند که بدون نسخه می‌توان آن‌ها را از داروخانه تهیه کرد.

اگر می‌خواهید سردرد را به شکل تخصصی درمان کنید، بهتر است به متخصص بیماریهای مغز و اعصاب مراجعه کنید تا پزشک مناسب‌ترین راهکار درمانی را به شما پیشنهاد دهد.

    داروهای دکونژستان

داروهای دکونژستان به شکل قرص و بینی در دسترس است و می‌توان آن‌ها را بدون نسخه از داروخانه تهیه کرد. دکونژستان مانند سودافد، نئوسینفرین، استیفد از انواع داروهای دکونژستان موثر در رفع سردرد سینوسی هستند. باید به خاطر داشته باشید مصرف بیش از ۳ روز اسپری دکونژستان موجب ایجاد عوارض می‌شود، مگر اینکه پزشک این اسپری‌ها را تجویز کند.

    آنتی‌بیوتیک

وقتی علت سردرد سینوسی باکتریایی باشد، استفاده از آنتی‌بیوتیک می‌تواند عامل بیماری را از بین ببرد و موجب بهبود سردرد شود. در مواردی که سردرد مزمن نشده طول دوره درمان نهایتاً ۱۵ روز است، اما با مزمن شدن سردرد لازم است بیمار ۳ یا ۴ هفته آنتی‌بیوتیک مصرف کند.
درمان‌های خانگی سردرد سینوسی

درمان‌های خانگی ساده و آسان هستند و هر فردی به تنهایی از عهده انجام آن برمی‌آید. این شیوه‌ها در صورت تکرار اثربخشی مطلوبی دارند و شدت دردهای سینوسی را کم می‌کنند. موارد زیر بهترین درمان‌های خانگی سردرد سینوسی است.

    یکی از راه‌های موثر برای از بین بردن سردرد سینوسی، هیداراته کردن بدن از طریق نوشیدن ۸ لیوان آب یا آبمیوه در طول روز است.
    یکی از اقدامات خانگی برای از بین بردن سردرد سینوسی ماساژ دادن نواحی سینوسی با انگشت اشاره و میانی است. هنگام ماساژ دادن می‌توانید از روغن‌های گیاهی هم استفاده کنید.
    استفاده از دستگاه بخور یک شیوه خانگی برای درمان سردرد است که می‌تواند راه‌های هوایی مسدود شده بینی را باز کند و با مرطوب نگه داشتن آن در کاهش علائم سردرد موثر باشد.
    دوش آب گرم یا استفاده از کمپرس آب گرم هم می‌تواند به تخلیه‌ی ترشحات و بهبود علائم سردرد سینوسی کمک کند.

درمان سردرد سینوسی با جراحی

افرادی که مبتلا به سینوزیت مزمن هستند و داروها نمی‌توانند علائم بیماری را از بین ببرند، بهتر است از روش جراحی استفاده کنند. عمل جراحی آندوسکوپی با برداشتن پلیپ‌ها و خارهای استخوانی مسیر هوایی را باز می‌کند و موجب کم کردن شدت سردردهای سینوسی می‌شود.
چگونه از بروز سردرد سینوسی پیشگیری کنیم؟

اصلی‌ترین اقدامات برای جلوگیری از بروز سردرد سینوسی یا کم کردن تعداد دفعات آن شامل موارد زیر است:

    درصورتی‌که غذا یا ادویه خاص، بوی الکل، کافئین یا دخانیات سردردهای شما را تشدید می‌کند باید از مصرف آن‌ها خودداری کنید.
    سبک زندگی سالم با رعایت رژیم غذایی مناسب، ورزش و خواب کافی، کنترل استرس از عوامل مهم و تاثیرگذار در پیشگیری از بروز سردرد سینوسی است
    برای انجام فعالیت‌های هوازی باید اول بدن خود را گرم کنید تا از بروز سردرد جلوگیری شود.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

درصورتی‌که با مصرف داروها برای سردرد سینوسی بیشتر از ۱۵ روز است که سردرد دارید یا اینکه سردردهای در بازه‌های زمانی بهبودی کوتاه مجدداً بروز می‌کنند یا در مواردی که سردرد به قدر شدید است که مجبور می‌شوید محل کار خود را ترک کنید، لازم است هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید.


سوالات متداول سردردهای سینوسی (سینوزیت)

    در سینوزیت کجای سر درد می‌گیرد؟

سردردهای سینوسی در سر و پیشانی بروز می‌کند و در اغلب اوقات موجب انتشار درد اطراف بینی می‌شود.

    چه زمانی از شبانه روز سردرد سینوسی تشدید می‌شود؟

اغلب افراد سردردهای سینوسی را صبح‌ها با شدت بیشتری تجربه می‌کنند که تا بعد از ظهر از شدت آن کم می‌شود.

    آیا تزریق بوتاکس بر سردرد سینوسی تاثیر دارد؟

پاسخ این سوال منفی است. تزریق بوتاکس بر سردردهای میگرنی تاثیر دارد و تاثیری بر باز شدن گرفتگی سینوس‌ها ندارد.

 انواع سردرد: شناخت سردرد خطرناک


سردردها را می‌توان یکی از راجع‌ترین دردها و اختلالات دانست که می‌تواند از میزان ضعیف تا شدید متغیر باشد. جالب است بدانید این دردها که ممکن است در گردن، جمجمه و پیشانی احساس شود، به دلیل درد در بافت مغز نیست، بلکه درد عضلات فک و عضلات جمجمه، گرفتگی عروق خونی نواحی مختلف صورت و جمجمه، اطراف چشم، سینوس‌ها، گردن، پیشانی و... هستند؛ زیرا بافت مغز خود دارای حسگر نیست و به همین دلیل نمی‌تواند سبب ایجاد درد شود. انواع سردرد‌ها را می‌توان با توجه به ماهیت و شدت درد، محلی که درد در آن وجود دارد و علت به وجود آمدن آن تقسیم کرد. در غفاری دایت می‌خواهیم راجع به انواع سردرد صحبت کنیم و انواع سردردهای عصبی، انواع سردردهای میگرنی، انواع سردرد پشت سر و همچنین انواع سردرد خطرناک را معرفی کنیم. پس تا پایان این مطلب با ما همراه باشید. انواع سردرد: 6 سردرد خطرناک + علائم و روش های درمان
علت انواع سردردها

بر اساس علت به‌وجود آمدن دو نوع کلی سردرد وجود دارد؛ سردردهایی که به دلیل بیماری زمینه‌ای به‌وجود می‌آیند و از نوع سردرد خطرناک هستند که به آن‌ها سردرد ثانویه می‌گویند؛ و سردردهایی که بیماری خاصی علت بروز آن‌ها نیست و به آن‌ها سردرد اولیه می‌گویند. سه مورد از مهم‌ترین انواع سردرد اولیه، سردرد تنشی، سردرد هورمونی، سردرد میگرنی و سردرد خوشه‌ای هستند.

چنانچه سردرد شما در بخش پیشانی است، یعنی به خواب بیشتری نیاز دارید و چنانچه در بالای سر خود احساس درد می‌کنید، باید آب بیشتری بنوشید ویا غذای بیشتری بخورید. سردردی که از انواع سردرد پشت سر است، یعنی باید استرس خود را کم کنید و عامل استرس را از بین ببرید. اگر احساس می‌کنید یک حلقه دور سر شما قرار دارد و فشار وارد می‌کند، سردرد شما از انواع سردرد تنشی است. دردی که در یک چشم خود حس می کنید از انواع سردرد خوشه‌ای بوده و سردردی که در یک طرف سر خود حس می‌کنید، از انواع سردرد میگرنی است. در ادامه این انواع سردرد را بیشتر توضیح می‌دهیم.

سردرد خطرناک
انواع سردردهای اولیه چیست؟

در این بخش سردردهای شایعی که برر اثر بیماری زمینه ای ایجاد نمی‌شوند را توضیح می‌دهیم که شامل انواع سردردهای عصبی و یا انواع سردردهای میگرنی است.
سردرد تنشی

یکی از انواع شایع سردرد که بیشتر در بانوان بالای ۲۰ سال رخ می دهد، سردرد تنشی است که فرد احساس می‌کند یک حلقه دور سر او قرار دارد و فشار وارد می‌کند. افرادی که به دفعات دچار این سردرد می‌شوند، ممکن است آن را با میگرن اشتباه بگیرند، اما برخلاف میگرن، فرد در انواع سردرد تنشی، دچار مشکل در بینایی نمی‌شود. احساس سفتی و درد در گردن، احساس دردی که از پیشانی آغاز شده و تا پشت سر می‌رود و درد مبهمی که در اسکالپ وجود دارد، علائم سردرد تنشی هستند. برای درمان سردرد تنشی بهتر است به صفحه گوشی یا تلویزیون خیره نشوید و یک دوش آب گرم بگیرید. این نوع سردرد از چند دقیقه تا چند روز ممکن است طول بکشد و به دلیل فشار نامناسب به گردن، بر اثر بد قرار گرفتن سر به وجود می‌آید.

 

سردرد میگرنی
 سردرد میگرنی

سردردهای میگرنی اغلب از نوع سردردهای ضرباندار هستند که در یک طرف سر احساس می‌شوند. چنانچه فردی به انواع سردردهای میگرنی دچار شود، امکان انجام کارهای روزانه را ندارد و ممکن است در بینایی دچار اختلال شود. افرادی که به سردرد میگرنی دچار می‌شوند ممکن است سردرد آن‌ها تا چند روز و حتی یک ماه ادامه پیدا کند. برخی از انواع سردردهای میگرنی، شبیه به حالت سکته مغزی می‌مانند و یک سمت بدن فرد دچار بی‌حسی می‌شود و کلمات برای وی نامفهوم هستند و احساس ضعف دارد که به آن‌ها نیمه فلج‌کننده می‌گویند. برخی از افراد هنگام میگرن یعنی زمانی که در پیش میگرن قرار دارند تا چند دقیقه پس از شروع درد، نقاط روشن، چشمک‌زننده یا خطوط نوزانی متحرک می‌بینند که به آن میگرن همراه با هاله می‌گویند. افراد پیش از آغاز میگرن با علائمی همچون حساس شدن به نور، حساس شدن به بو، اختلال در بینایی، دیدن هاله نور وحساس شدن به سروصدا، متوجه آغاز درد میگرنی خود می‌شوند.
 سردرد خوشه‌ای

سردردهای خوشه‌ای اغلب در پشت چشم و در یک طرف احساس می‌شوند و ممکن است با میگرن اشتباه گرفته شوند؛ تفاوت آن‌ها این است که احساس تهوع ایجاد نمی‌کنند. این دردها شایع نیستند و اغلب در مردان در سنین ۲۰ تا ۴۰ سالگی رخ می‌دهند. هر بار که سردرد خوشه‌ای رخ می‌دهد، ممکن است به مدت طولانی ادامه پیدا کند ویا بیش از یک‌بار در روز رخ دهد. افراد اغلب این درد را حدود دو ساعت پس از آن‌که به تخت می‌روند، احساس می‌کنند.
 سردرد هورمونی

این سردرد اغلب برای بانوان و در دوران عادت ماهانه اتفاق می‌افتد. به دلیل تغییرات هورمونی که ایجاد می‌شودف در هنگام تخمک‌گذاری ویا پیش از آغاز پریود، ممکن است سردرد هورمونی به‌وجود بیاید که اغلب با استراحت، مسکن و پس از یک روز بهبود پیدا می‌کند.
سردرد ناشی از فعالیت
سردردهای ناشی از فعالیت بدنی از ورزش شدید بدنی با عوامل زیر صورت می‌گیرد:

    در حال اجرا
    پریدن
    وزنه برداری
    رابطه جنسی
    حملات سرفه یا عطسه

این سردردها معمولاً بسیار کوتاه مدت هستند، اما گاهی تا 2 روز طول می کشند. آنها به صورت یک درد ضربان دار در سرتاسر سر وجود داذند و در کسانی که سابقه خانوادگی میگرن دارند شایع تر است.

انواع سردردهای میگرنی
سردردهای ثانویه

سردردهای ثانویه به دلیل وجود بیماری در بدن به وجود می آیند که می‌توانند یکی از حالات زیر باشند:

آنوریسم یا تومور مغزی: این نوع سردرد خطرناک به دلیل فشار ناشی از وجود بخش اضافی در جمجمه ایجاد می‌شود. آنوریسم به اتساع عروق خونی و خونریزی آن‌ها می‌گویند. در نتیجه جمع شدن خون ویا بر اثر بافت توموری، فضای جمجمه اشغال شده و بر اثر فشاری که وارد می‌شود، احساس درد به وجود می‌آید.

سردرد سرویکوژنیک یا گردنی: این انواع سردرد بر اثر تحلیل دیسک بین مهره‌های گردنی به وجود می‌آید که با ایجاد فشار بر نخاع، سبب ایجاد درد در گردن و سر می‌شود.

سردرد مننژیت: مننژیت یکی از بیماری‌هایی است که در آن پوشش اطراف مغز و نخاع دچار عفونت و التهاب شده و ایجاد درد می‌کند.

سردرد سینوسیسردرد سینوسی:یکی از انواع سردردها که درد آن در صورت احساس می‌شود، به دلیل سینوزیت و التهاب سینوس‌ها اتفاق می‌افتد.

سردرد نخاعی: در طی فرآیندهایی که برای نمونه‌برداری از نخاع انجام می‌شود ویا طی تزریق ماده بی‌حس کننده به نخاع، ممکن است نشت مایع نخاعی اتفاق بیفتد که سبب ایجاد این نوع سردرد خطرناک می‌‌شود.

سردرد پس از ضربه: یک شکل سردرد خطرناک، به دلیل ضربه به سر پس از حادثه است که ممکن است طی تصادف، سقوط از محلی ویا برخود شیء محکم اتفاق بیفتد.

درمان انواع سردرد
انواع سردرد های خطرناک

    سردردهای با منشا عروقی
    سردرد های ناشی از ضربه به سر
    سردرد های ارجاعی
    تومور کاذب مغزی
    سردرد های ناشی از هیدروسفالی

درمان انواع سردرد

برای درمان انواع سردرد باید ابتدا نوع آن را مشخص کنید و در صورت نیاز به پزشک مراجعه کنید. بهتر است تا حد امکان از مصرف سرخود قرص مسکن پرهیز کنید تا بتوانید علت انواع سردردهای خود را پیدا نمایید. برخی از انواع درمان‌هایی که در طب سنتی گفته شده است، برای کاهش سردرد موثر هستند، برای مثال استعمال دارچین بر روی پیشانی به هنگام درد، می‌توانید درد را از سر خارج کند. همچنین با مصرف مواد مغذی کافی و به‌خصوص ویتامین B12، ویتامین Q10 و منیزیم به کاهش سردردهای میگرنی کمک می‌کنند. برای افرادی که به انواع سردردهای میگرنی دچار می‌شوند، با تحرک کافی، دوری از استرس، داشتن خواب کافی، برنامه غذایی منظم و عدم مصرف کافئین زیاد ویا عدم مصرف غذاهای محرک، می‌تواند به پیشگیری و کاهش حملات میگرن کمک نماید.
رژیم لاغری مناسب سردردهای میگرنی

برخی از افراد که به سردردهای میگرنی دچار هستند، نمی‌توانند به راحتی از هر رژیم غذایی پیروی کنند، به همین دلیل نیاز دارند رژیمی منظم داشته باشند که با محدودیت غذایی خاصی روبه‌رو نباشند و بتوانند انواع مواد مغذی را از غذای خود دریافت نمایند. به همین دلیل بسیاری از افراد رژیم‌های بهاره غفاری را انتخاب می‌کنند؛ زیرا نه‌تنها این رژیم‌ها به دریافت میزان کافی مواد مغذی و ویتامین‌ها توجه می‌کند، بلکه با ارائه برنامه تحرک و امکان استفاده از گزینه پیگیری مشاور، می‌توانید سوالات و مشکلات خود را با مشاور تغذیه مطرح کرده و راهنمایی‌های لازم را برای ایجاد تغییرات دریافت کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر بر روی غفاری دایت و برای دریافت رژیم اختصاصی خود بر روی رژیم لاغری آنلاین کلیک نمایید.
سوالات متداول
سردرد در کدام قسمت سر خطرناک است؟

سردرد در هر قسمتی از سر ممکن است خطرناک باشد، اما در برخی موارد مانند سردرد شدید و ناگهانی همراه با علائم دیگر، باید به سرعت به پزشک مراجعه کرد.
علائم سردرد خطرناک را ذکر کنید؟

علائم سردرد خطرناک ممکن است شامل افت فشار خون، تب، سرگیجه شدید، تاری دید، سختی در گفتار و یا مشکلات حافظه باشد.
خطرناک ترین نوع سردرد کدام است؟

سردرد خوش خیم یا میگرن ممکن است خطرناک باشد ولی خطرناک ترین نوع سردرد، سردرد همراه با خونریزی مغزی است.
ایا درد پشت سر خطرناک است؟

درد پشت سر نیز ممکن است نشانه مشکل جدی باشد. در برخی موارد، درد پشت سر ممکن است ناشی از تنش عضلانی باشد.
دلیل درد در وسط سر چیست؟

علت درد در وسط سر می‌تواند ناشی از مشکلات مختلفی مانند فشار خون بالا، استرس، اختلالات انسدادی تنفسی، کمبود خواب، و یا میگرن باشد.
سردرد شدید نشانه چیست؟

سردرد شدید ممکن است شامل درد حاد و ناگهانی، تهوع، استفراغ، حساسیت نسبت به نور، و یا بی حسی در صورت باشد.
ایا سردرد تنشی خطرناک است؟

سردرد تنشی خطرناک نیست و بیشتر به دلیل تنش عضلاتی و استرس رخ می‌دهد.
جدول انواع سردرد

نام سردرد
    

علائم و ویژگی‌ها
    

علت

سردرد تنشی
    

درد خفیف تا متوسط، فشار در ناحیه پیشانی، گردن و شانه ها
    

استرس، اضطراب، فشار روحی

میگرن
    

درد شدید، تنگی نفس، تهوع، حساسیت به نور و صدا
    

فعالیت های فیزیکی شدید، استرس، خلقیات ارثی

سردرد خونی
    

درد شدید، سرگیجه، تهوع و استفراغ، تاری دید، خستگی، کاهش شنوایی
    

کمبود خون، بی خوابی، بیماری های قلبی و عروقی

سردرد خواب
    

درد ملایم، تهوع خفیف یا نبود آن، افزایش انرژی پس از خوابیدن
    

خواب ناکافی، بیماری های خواب
 

لطفا توجه داشته باشید که این جدول فقط چند نمونه از انواع سردرد است و سایر نوع سردرد‌ها نیز وجود دارند.
 چه سردردهایی خطرناک است؟

سردردهای خطرناک شامل سردرد همراه با خونریزی مغزی، عفونت مغزی، تومور مغزی و یا سردرد ناشی از آسیب شدید سر هستند.
درد وسط سر نشانه چیست؟

درد وسط سر می‌تواند نشانه مشکلات مختلفی باشد، مانند فشار خون بالا، استرس، اختلالات انسدادی تنفسی، کمبود خواب و یا میگرن.
سردرد های خطرناک چه ویژگی هایی دارند؟

سردردهای خطرناک معمولاً با علائم دیگری همراه هستند، مانند تب، سرگیجه شدید، تاری دید، سختی در گفتار و یا مشکلات حافظه.
در تومور مغزی کجای سر، درد میگیرد؟

در تومور مغزی، سردرد معمولاً در منطقه ای که تومور وجود دارد رخ می‌دهد، اما این قاعده‌ای کامل نیست و ممکن است درد سر در مناطق دیگر نیز رخ دهد.
ایا سردرد سمت چپ خطرناک است؟

سردرد سمت چپ خطرناک نیست ولی در برخی موارد مانند میگرن، سردرد خوش خیم و یا سردرد همراه با علائم دیگر، باید به پزشک مراجعه کرد.
سردرد کم خونی در کدام قسمت سر است؟

سردرد کم خونی معمولاً در قسمت جلوی سر و در ناحیه پیشانی و گاهی هم در ناحیه گردن رخ می‌دهد.
سردردی که با تکان و حرکت سر بیشتر می شود؟

سردردی که با تکان و حرکت سر بدتر می شود، معمولاً ناشی از التهاب مفصل گردن یا عضلات گردن است.
انواع سردرد میگرنی کدامند؟

انواع سردرد میگرنی شامل میگرن اورژانسی، میگرن مختلط، و میگرن کودکان است.
علت درد یک طرف سر و چشم سمت چپ چیست؟

علت درد یک طرف سر و چشم سمت چپ ممکن است ناشی از میگرن باشد، اما ممکن است علت دیگری هم داشته باشد که باید توسط پزشک بررسی شود.
علت درد پشت سر و گردن و حالت تهوع چیست؟

علت درد پشت سر و گردن و حالت تهوع ممکن است ناشی از اختلالات گردن و عضلات مربوطه، فشار خون بالا، استرس، میگرن و یا بیماری‌های مختلف مانند التهاب آندوکرین است.
قسمت های مختلف سردرد نشانه چیست؟

سردردهای مختلف در نواحی مختلف سر شامل پیشانی، سرخال، نیمه‌های سر، قسمت عقب سر و گردن، چشم، گوش و دندهای داخلی و خارجی گوش رخ می‌دهند. علائم و نشانه‌های هر نوع سردرد نیز متفاوت است.
سردردی که با خواب خوب میشود؟

سردردی که با خواب خوب می‌شود، ممکن است ناشی از خستگی یا فشار روحی و روانی باشد و اغلب بهبود پیدا می‌کند.
از کجا بفهمم تومور مغزی دارم؟

برای تشخیص تومور مغزی باید با یک پزشک مغز و اعصاب مشاوره کنید و به ازای هر علامت یا نشانه‌ای که شما تجربه می‌کنید، باید بررسی های لازم صورت گیرد.
در کم خونی کدام قسمت سر درد می گیرد؟

در کم خونی، سردرد معمولا در نواحی پیشانی و گاهی در ناحیه گردن و قسمت عقب سر رخ می‌دهد.
ایا کسانی که میگرن دارند می توانند روزه بگیرند؟

بله، افرادی که مبتلا به میگرن هستند می‌توانند روزه بگیرند، اما بهتر است با مشاوره پزشک خود این کار را انجام دهند.
علت سردرد کل سر چیست؟

علت سردرد کل سر ممکن است ناشی از میگرن، تنش عضلانی، فشار خون بالا، عفونت، بیماری‌های مغز و اعصاب، فشار روحی و روانی و یا بیماری‌های دیگر باشد.

سردرد ، انواع سردرد

درد در ناحیه‌ی سر و بالای گردن را با عنوان سر درد (Hedeach) می‌شناسیم. سردرد منشا عصبی دارد و بافت‌ها و ساختارهای احاطه کننده مغز با ملتهب و دردناک شدن فرد را آزار می‌دهد. یک بافت نازک به نام ضریع جمجمه، استخوان‌ها، سینوس‌ها، چشم‌ها و گوش‌ها را احاطه کرده است که در صورت ملتهب و دردناک شدن باعث درد در سر و گردن می‌شود. می توانید با متخصص مغز و اعصاب گفت و گو کنید .

همچنین بافت پوشاننده‌ی مغز و نخاع یعنی مننژ هم در صورت ملتهب شدن باعث سردرد می‌شود.

سردرد انواع مختلفی دارد که بر اساس منشا درد تقسیم بندی می‌شوند. هر کدام از انواع سردرد تظاهرات و بروزهای متفاوتی هم دارند.

علل انواع سردرد چیست؟

سردرد با فعال شدن عصب‌های خاصی از رگ‌های خونی ایجاد می‌شود. عوامل مختلفی باعث فعال شدن عصب‌ها شود. این عوامل شامل موارد زیر است.

    ژنتیک عامل انتقال بسیاری از بیماری‌ها از والدین به فرزندان است. سردرد هم می‌تواند از طریق کروموزوم‌ها انتقال یابد.
    عوامل محیطی مانند قرار گرفتن در معرض دود و آلودگی، مواد شیمیایی، عطرها و مواد آلرژی‌زا باعث سردرد در بعضی افراد می‌شود. همچنین سر و صدا و تغییرات نور در محیط هم می‌تواند عامل سردرد باشد.
    تغییرات در الگوی خواب، یا وعده‌های غذایی، مصرف بیش از اندازه‌ی دارو یا تنش و اضطراب در شرایط زندگی عامل ایجاد کننده و تشدید کننده‌ی سردرد است.
    بیماری‌هایی مانند عفونت و التهاب گوش میانی (اوتیت)، التهاب گلو (اوتیت) و التهاب سینوس‌ها (سینوزیت) ، تب، تومورها علت دیگری برای سردرد است.
    آسیب‌های فیزیکی در سوانح رانندگی یا حوادث، یا ضربه به سر هم می‌تواند باعث بروز سردرد شود.

سردرد چیست؟

سردرد در همه‌ گروه‌های سنی اتفاق می‌افتد و ۱-۲٪ مراجعات بخش اورژانس و تا ۴٪ مراجعات به مطب پزشکان را شامل می‌شود؛ اگرچه بیشتر اوقات، علتی خوش‌خیم دارد؛ به ویژه در صورتی‌که درد‌شدید و مزمن یا عودکننده باشد؛ اما بروز سردردهای جدید می‌تواند یافته اصلی یا اولین تظاهر یک بیماری سیستمیک، یا بیماری داخل جمجمه ای خطرناک باشد و از این رو نیازمند ارزیابی بالینی سیستماتیک و کامل می‌باشد.

تشخیص علت سردرد چگونه است؟

تشخیص علت سردرد به درک پاتوفیزیولوژی آن، تهیه شرح حال از بیمار که همراه با مشخص‌کردن ویژگی‌های درد باشد، نیاز دارد.

ویژگی‌هایی که برای تشخیص دلیل سردرد مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

1. درد حاد
2. درد تحت حاد، یا مزمن

این تشخیص به انجام معاینه فیزیکی دقیق و جمع‌بندی تشخیص‌های افتراقی نیاز دارد.

پاتوفیزیولوژی سردرد و درد صورت

برخی از دلایل سردرد شامل موارد زیر می‌شود:

1. کشش
2. جابه‌جایی
3. التهاب
4. اسپاسم عروقی
5. اتساع ساختمان‌های حساس به درد در سر و گردن

گرفتاری منفرد بخش استخوانی جمجمه و بسیاری از قسمت های دورا (Dura) یا بسیاری از نواحی پارانشیمی مغز، درد ایجاد نمی‌کند.

ساختمان‌های حساس به درد

ساختمان‌های حساس به درد به دو بخش تقسیم می‌شود:

1. بخش اول: ساختمان های حساس به درد در داخل جمجه
2. بخش دوم: ساختمان های حساس به درد در خارج جمجه

ساختمان‌های حساس به درد در داخل جمجمه

این ساختمان‌ها شامل سینوس‌های وریدی هستند. به عنوان مثال می‌توان به این موارد اشاره کرد:

1. سینوس ساژیتال
2. عصب سه‌قلو
3. شریان‌های مننژی قدامی و میانی دورا در قاعده جمجمه
4. عصب زبانی حلقی(IX)
5. بخش پروکسیمال شریان کاروتید داخلی و شاخه‌های آن در نزدیکی حلقه ویلیس
6. عصب واگ(X)
7. ماده خاکستری جنب قنات مغزی در ساقه مغز
8. هسته حسی تالاموس

ساختمان های حساس به درد در خارج جمجمه

این ساختمان‌ها عبارتند از:

1. ضریع جمجمه
2. پوست
3. بافت زیرجلدی عضلات و شریانها
4. عضلات گردن
5. دومین و سومین عصب جمجمه ای
6. چشم‌ها و گوش‌ها
7. دندان‌ها
8. سینوس‌ها
9. حلق‌دهانی
10. پوشش مخاطی حفره بینی

تشخیص علت سردرد و درد صورت

مشخصات درد در ناحیه سر

درد در ناحیه سر یا درد صورت، بیشتر اوقات دارای ویژگی‌های زیر است:

1. کوبنده یا ضربان‌دار
2. مبهم
3. درد ثابت یا فرورونده یا درد خراشنده.

ویژگی‌های درد برای انواع سردرد

سردردهای ضربان‌دار و کوبنده معمولا به میگرن نسبت داده می‌شود، همچنین سردرد خوشه ای یا آرتریت سلول غول‌آسا ممکن است درد خود را شبیه درد خنجر توصیف کنند.

در بیماران مبتلا به سردردهای عصبی نیز به همان اندازه سردردهای ضربان‌دار شایع می‌باشند و همچنین احساس فشردگی مداوم یا فشار نیز به وفور در سردردهای عصبی دیده می‌شود.

درد تیز و خراشنده نشان‌دهنده عللی نظیر نورالژی تری‌ژمینال می‌باشد. دردی که به علت ضایعات فضاگیر داخل جمجمه‌ای ایجاد می‌شود، به طور معمول مبهم و ثابت است.

سردردها با هر کیفیتی؛ ممکن است در بیماران مبتلا به میگرن یا تومور مغزی بروز کند؛ بنابراین مشخصات درد نمی‌تواند به تنهایی راهنمای تشخیص قابل اعتماد اتیولوژیک باشد.

محل درد در ناححیه سر

محل درد در چند قسمت شایع است که عبارتند از:

1. سردردهای یک طرفه
2. درد چشمی یا خلف چشمی
3. درد اطراف بینی
4. سردرد ناشی از ضایعات فضاگیر داخل جمجمه
5. ناراحتی پس سری یا نواری شکل
6. درد در ناحیه اولین شاخه عصب سه قلو
7. دردهای برشی یا خنجری
8. حلق و سوراخ گوش خارجی

سردردهای یک طرفه

سردردهای یک طرفه، ویژگی همیشگی سردرد خوشه‌ای است و در اکثر حملات میگرن اتفاق می‌افتد؛ اغلب بیماران مبتلا به سردردهای عصبی، سردردهای دوطرفه را گزارش می‌کنند.

درد چشمی یا خلف چشمی

درد چشمی یا خلف چشمی نشان دهنده بیماری اولیه چشمی مانند التهاب حاد عنبیه یا گلوکوم، بیماری عصب اپتیک (II) (مثل نوریت اپتیک) یا التهاب خلف حدقه‌ایی می‌باشد؛ این نوع درد هم‌چنین در میگرن یا سردرد خوشه‌ای نیز شایع است.

درد اطراف بینی

درد اطراف بینی محدود به یک یا چند سینوس، اغلب با حساسیت پوست روی آن همراه بوده و در موارد عفونت حاد یا انسداد مجرای خروجی سینوس‌ها اتفاق می‌افتد.

سردرد ناشی از ضایعات فضاگیر داخل جمجمه

سردردی که ناشی از ضایعات فضاگیر داخل جمجمه‌ای است، ممکن است موضعی باشد؛ که بیمار با این عبارت توضیح می‌دهد: درست همین‌جا درد می‌کند؛ اما حتی در چنین مواردی هم، هنگامی که فشار داخل جمجمه‌ای افزایش یابد، ممکن است به جای آن درد دو طرفه پس سری یا دو طرف پیشانی پیش آید.

ناراحتی پس سری یا نواری شکل

ناراحتی پس سری یا نواری شکل، اغلب با سردردهای عصبی همراه است؛ قرارگرفتن درد در ناحیه اکسی‌پیتال ممکن است در تحریک مننژ ناشی از عفونت یا خونریزی و همراه با اختلالات مربوط به مفاصل، عضلات یا لیگامان‌های مهره‌های فوقانی گردن نیز اتفاق بیفتد.

درد در ناحیه اولین شاخه عصب سه قلو

درد در ناحیه اولین شاخه عصب سه قلو، به طور مشخص به صورت دردی با کیفیت سوزشی شرح داده می‌شود؛ و ویژگی شایع نورالژی هرپسی به شمار می‌آید.

دردهای برشی یا خنجری

دردهای برشی یا خنجری که به دومین یا سومین شاخه عصب سه قلو محدود باشند‌؛ احتمال تیک دولوره (تیک دردناک) را مطرح می‌نمایند.

حلق و سوراخ گوش خارجی

حلق و سوراخ گوش خارجی شایعترین محل‌های درد ناشی از نورالژی زبانی حلقی می‌باشند.

انواع سردرد

علائم و نشانه‌های همراه با درد در ناحیه سر

تظاهرات بیماری سیستمیک زمینه‌ای، می‌توانند به تشخیص اتیولوژیک سردرد کمک کنند و باید همیشه چنین تظاهراتی را جستجو نمود.

این نشانه‌ها و علائم به این شرحند که:

1. کاهش اخیر وزن، ممکن است با سرطان، آرتریت سلول ژانت یا افسردگی همراه باشد.
2. تب و لرز ممکن است نشانی از عفونت سیستمیک یا مننژیت باشد.
3. تنگی نفس یا سایر نشانه‌های بیماری قلبی احتمال آندوکاردیت عفونی تحت حاد و آبسه مغزی حاصل از آن را مطرح می‌کنند.
4. اختلالات دید نشان دهنده بیماری چشم (مثلا: گلوکوم)، میگرن یا گرفتاری داخل جمجمه‌ای همراه با ابتلاء عصب بینایی یا راه‌های بینایی و یا مسیرهای مرکزی بینایی می‌باشد.
5. تهوع و استفراغ در میگرن و سندرم‌های سردرد پس از تروما شایع بوده و ممکن است همراه با ضایعات فضاگیر دیده شود؛ هم‌چنین برخی بیماران مبتلا به میگرن، وقوع اسهال را همراه با حملات سر درد گزارش می‌کنند.
6. فتوفوبی ممکن است در میگرن و مننژیت حاد یا در خونریزی ساب آراکنوئید دیده شود.
7. میالژی اغلب با سردردهای عصبی، سندرم‌های ویروسی و آرتریت سلول ژانت همراه است.
8. آبریزش بینی طرف مبتلا به درد و اشک‌ریزش همان طرف در جریان حملات تیپیک سردرد خوشه‌ای دیده می‌شوند.
9. کاهش گذرای هوشیاری می‌تواند با میگرن (میگرن بازیلر) و نورالژی زبانی حلقی (سنکوپ قلبی) همراه باشد.

الگوهای زمانی سر درد

این الگوها نسبت به نوع متفاوت سردرد متغیر است. مثلا:

1. 1. دردهای میگرنی دوره‌ای است و ممکن است در فواصل متغیر بروز کند. سردردهای میگرنی دوره‌ای هستند و ممکن است در جریان عادت ماهیانه بدتر شوند.
   2. سردردهای عصبی معمولا به هنگام وجود شرایط استرس زا بروز کرده و اغلب در پایان روز کاری شدیدتر هستند. ممکن است سردردهای عصبی هر روز بروز کنند.
   3. سردردهای خوشه‌ای در قالب حملاتی بروز می‌کنند که در بین این حملات بیمار نشانه‌ای ندارد. آنها بیشتر اوقات بیمار را از خواب بیدار و معمولا این سردردها هر روز، یا هر شب در یک ساعت خاص عود می‌کنند.
   4. سردردهای ناشی از تومور مغزی اغلب با گذشت زمان شدیدتر می‌شوند.
   5. سردردهای ناشی از ضایعات فضاگیر و هم‌چنین دردهای ناشی از سینوس‌ها معمولا به هنگام بیدار شدن به حداکثر شدت خود می‌رسند؛ با این وجود، شدت سردردهای ناشی از ضایعات فضاگیر، در طول زمان افزایش می‌یابد.

الگوهای زمانی سردرد

سایر ویژگی‌های سردرد

این ویژگی‌ها در دو حالت بررسی می‌شود:

1. شرایط تسکین دهنده سردرد
2. شرایط تشدید کننده سردرد
3. سابقه درد

شرایط تسکین دهنده سردرد

سردردهای میگرنی اغلب با تاریکی، خواب، استفراغ یا فشار بر شریان تمپورال همان طرف، تسکین می‌یابند و معمولا میزان بروز درد در جریان بارداری کاهش می‌یابد.

مقاله سر درد بارداری را بخوانید.

سردردهای پس از پونکسیون کمر و یا سردردهای ناشی از کاهش فشار جمجمه به طور تیپیک با درازکشیدن تسکین می‌یابند، درحالی‌که سردردهای ناشی از ضایعات فضاگیر ممکن است در حالت ایستاده شدت کمتری داشته باشند.

شرایط تشدید کننده سردرد

تشدید ناراحتی در اثر تغییر سریع موقعیت سر، یا همراه با وقایعی مانند سرفه یا عطسه که به طور موقت فشار داخل جمجمه را افزایش می‌دهند؛ اغلب با توده داخل جمجمه‌ای همراه می‌باشد، اما در میگرن نیز می‌تواند ظهور کند.

عصبانیت، هیجان یا تحریک می‌توانند موجب بروز یا تشدید سردردهای میگرنی و عصبی شوند. پریدن، خم شدن رو به جلو یا عطسه کردن و باد انداختن در بینی به طور مشخص درد ناشی از سینوزیت را تشدید می‌کنند.

سردردهای وضعیتی که در حالت ایستاده، شدید بوده و در حالت درازکش تقریبا محو می‌شوند؛ در شرایط کاهش فشار CSF در اثر پونکسیون کمری، ضربه سر یا نشت خود به خودی CSF اتفاق می‌افتند.

افت و‌ خیز در شدت و مدت بروز درد بدون علت واضح، به ویژه هنگامی که با نوسانی مشابه در سطح هشیاری همراه باشد، در هماتوم ساب دورال دیده می‌شود.

سابقه درد

باید مشخصات سردرد کنونی را با مشخصات سردردهای قبلی مقایسه نمود، زیرا سردردی که مشخصاتی متفاوت از سردردهای قبلی دارد، نیازمند بررسی دقیق توسط نورولوژیست است.

برای سردرد به چه دکتری مراجعه کنیم؟

پزشکان متخصص مغز و اعصاب به صورت کاملا تخصصی در زمینه درمان انواع سردرد شامل سردرد خوشه‌ای یا کلاستر، سردرد سینوزیتی، میگرنی، تنشی (عصبی) و … فعالیت می‌کنند. این پزشکان متخصص با در نظر گرفتن شرایط و علائم بیمار، بهترین روش را برای درمان پیشنهاد می‌دهند.

برخی از افراد در ماه مبارک رمضان دچار سردرد می‌شوند. سردرد روزه دار امری طبیعی است و نمی‌توان آن را نشانه هیچ بیماری خاصی دانست.

انواع سردرد چیست؟

بیشتر مردم هر از گاهی سردرد می‌گیرند. اگر چه بعضی اوقات دردناک و ناتوان کننده است، اما اکثر آنها با مسکن‌های ساده قابل درمان هستند و طی چند ساعت از بین می‌روند. با این حال، حملات مکرر یا انواع خاصی از سردرد می‌تواند نشانه‌ی مسئله‌ای جدی‌تری باشد.

در این مقاله به موارد کمک‌کننده ای در مبحث روزه داری و سردرد پرداخته می شود. قبل از ورود به بحث لازم است توضیحات مختصری درباره انواع سردرد بپردازیم.

به طور کلی برخی انواع سردرد که معمولا افراد به آن مبتلا می‌شوند، عبارتند از:

• سردرد میگرنی
• سردرد پیشانی
• سردرد سمت راست
• سردرد سمت چپ
• سردرد عصبی
• سردرد سینوسی
• سردرد وسط سر
• سردرد بارداری
• سردرد خوشه ای
• سردرد روی چشم
• سردرد پشت سر

سردرد و روزه داری

روزه داری علاوه بر مزایای معنوی اثرات بسیار پر فایده بر سلامت دستگاه های مختلف بدن مانند تقویت سیستم ایمنی و از بین رفتن سلولهای ناسالم و افزایش طول عمر سلولهای سالم در بدن را دارد.

البته باید به یاد داشت که افرادی که بیماری‌های خاصی دارند ممکن است مجاز به روزه داری نباشند. همانطور که دستور روزه‌داری از طرف پروردگار صادر شده است، در صورت احتمال منطقی ضرر با روزه داری، دستور پرهیز از روزه گرفتن داده شده است.

علت سردرد در ماه رمضان چیست؟

یکی از سوالاتی که پرسیده می‌شود این است که چرا هنگام روزه سردرد میگیریم؟! بر اساس مطالعات در کشورهای اسلامی، احتمال سردرد در روزهای اول ماه مبارک رمضان برای افراد مستعد به سردرد وجود دارد. بر اساس این مطالعات علت سردرد در ماه رمضان یا علت سردرد بعد از افطار تغییر عادات غذایی و خواب می‌باشد.

به‌منظور کاهش احتمال سردرد روزه داری توجه به نکات زیر ضروری است:

• از همین امروز مصرف مواد حاوی کافئین مانند قهوه و نسکافه و همچنین مصرف چای را کم نمایید.
• حجم وعده ناهار را کم کنید.
• ساعات خواب و بیداری خود را کم کم شبیه به ماه مبارک رمضان نمایید.
• اگر سینوزیت و یا آلرژی فصلی دارید آن را درمان نمایید.
• اگر مشکلات گوارشی دارید آن را درمان کنید.
• داروهایی که از طرف پزشکتان برای کنترل سردرد داده شده به طور مرتب مصرف نمایید.

علت سردرد در ماه رمضان

اگر سابقه سردرد شدید و یا سردرد و حالت تهوع در چند روز اول ماه مبارک رمضان دارید، در سحرهای چند روز اول این ماه پس از مصرف سحری، مسکن مصرف نمایید. ولی به یاد داشته باشید که فقط در چند روز اول اینکار انجام شود تا از عوارض مصرف زیاد مسکن پرهیز شود.

پیشگیری و درمان سردرد روزه داری

توصیه‌های ماه مبارک رمضان و زمان روزه گرفتن برای افرادی که دچار سردرد روزه داری می‌شوند، شامل موارد زیر است:

1. حتما وعده سحری را جدی بگیرید.
2. مواد پروتئینی مصرف نمایید تا دیرتر گرسنه شوید
3. همچنین از موادی که آب را در بدن نگه می‌دارند مانند تخم شربتی (در آب ریخته شود و مدتی بعد مصرف شود) و کاهو و خیار و سبزی نیز استفاده شود.
4. به محض گفته شدن اذان مغرب با مصرف مواد شیرین مانند خرما، آب گرم و کمی غذای سبک روزه را افطار نمایید و وعده شام را با تاخیر میل بفرمائید تا معده ناگهانی و سریع پر نشود.
5. در فاصله افطار تا زمان خواب و نیز در وعده سحری مایعات کافی و میوه مصرف نمایید.
6. مصرف مواد غذایی چرب و شیرین و حجیم و سنگین را بسیار محدود نمایید.
7. یبوست محرک بروز سردرد است؛ لذا اقدامات لازم جهت پیشگیری از آن را مانند مصرف مایعات کافی، تحرک بدنی، مصرف سبزیجات میوه را جدی بگیرید.
8. در طی روز از مصرف انرژی زیاد و کم فایده و رفت و آمدهای غیر ضروری در بیرون منزل بپرهیزید.
9. همه موارد مراقبتی مانند انجام مکرر نرمش های کششی گردن و شانه را جدی بگیرید. بخصوص کسانی که مطالعات زیاد و یا استفاده زیاد از وسایل الکترونیکی را دارند باید نرمش های مکرر گردن و شانه را انجام دهند .
10. در فواصل کار به طور مکرر استراحت چشم با بستن کوتاه مدت چشمها و سپس نگاه به دورترین نقطه ممکن و سپس ادامه کار را داشته باشند.
11. استراحت کوتاه مدت در نیمه روز می تواند در بعضی افراد جهت پیشگیری از سردرد کمک کننده باشد.
12. ماساژ یا فشار دادن محل ایجاد سردرد در ابتدای سردرد ممکن است سردر خفیف یا متوسط را بهبود بخشد.
13. گرم و سرد کردن محل سردرد در بعضی افراد کمک کننده است؛ لذا از این روش جهت بهبودی سردردهای خفیف تا متوسط در آغاز آن می‌توانید استفاده نمایید.
14. کسانی که علیرغم مراقبت های لازم سردردهای غیر قابل تحمل و شدید دارند نمی توانند روزه بگیرند.
15. کسانی که بدلیل بیماری از جمله سردردهای شدید، سردردهای چند روزه و غیرقابل کنترل نمی توانند روزهای متمادی روزه بگیرند؛ ممکن است بتوانند به صورت منقطع روزه بگیرند مثلا یک، دو یا چند روز روزه بگیرند و یک یا دو روز را روزه نگیرند.

میگرن یکی ار شایع‌ترین انواع سردرد است که می‌تواند به شدت ناتوان‌کننده باشد. حمله های میگرنی معمولا بین یک تا چند روز طول می‌کشد و زندگی طبیعی فرد را مختل می‌کند.

میگرن چیست؟

میگرن یکی از علل بسیار شایع و شاید شایع‌ترین علت سردرد مکرر است. بیماری میگرن در زنان شایع‌تر است. در اکثر مبتلایان به میگرن سابقه خانوادگی ابتلا به سردرد وجود دارد. سردردهای میگرنی معمولا در سن بلوغ شروع می شود و در سن بالای ۵۰ سال از بین می‌روند.

سردرد میگرنی غالبا یکطرفه و ضربان‌دار است و چند ساعت تا چند روز طول می‌کشد. دردهای میگرنی گاهی با حالت تهوع و استفراغ همراه است. اکثر افراد مبتلا به میگرن در زمان حمله سردرد دچار ترس از نور و صدا می‌شوند و تمایل دارند که در یک اتاق ساکت و تاریک استراحت کنند.

در این حالت روشن کردن چراغ یا ایجاد صدای ناگهانی می‌تواند باعث بدترشدن سردرد شود. تغییرات هورمونی نیز روی میگرن موثر است. عواملی مثل قاعدگی، بارداری و قرص‌های هورمونی، جلوگیری از بارداری معمولا باعث بدتر شدن میگرن می‌شود.

عوامل ایجاد سردرد میگرنی را بشناسید؟

عواملی مثل گرسنگی، کم‌خوابی، خستگی، استرس‌های روحی، ورزش‌های سنگین، غذاهای خاص (قهوه، شکلات، پنیر مانده، آجیل و مشروبات الکلی) و بوهای خاص (مثلا بوی سیگار یا عطر) می‌تواند باعث شروع حمله میگرن شود.

یک نکته جالب در مورد استرس آن است که نه فقط وجود استرس بلکه رفع شدن ناگهانی استرس نیز می تواند از جمله عوامل بروز سردرد میگرنی باشد. مثلا خیلی از افراد مبتلا به میگرن پس از پایان امتحاناتشان دچار سردرد می‌شوند.

دستگاه سردرد سفالی

علت اصلی ایجاد میگرن تنگ شدن گذرای عروق مغزی است که با باز شدن جبرانی بیش از حد عروق دنبال می‌شود. در مرحله انقباض عروق مغزی علائم چشمی میگرن بروز می‌کند و در مرحله گشاد شدن عروق سردرد ضربان‌دار ایجاد می‌شود.

راهکار درمان قطعی میگرن از طریق تحریک اعصاب محیطی

میگرن یکی از شایع‌ترین سردردهای اولیه است و بر اساس داده‌های اپدمیولوژیک اخیر یکی از ناتوان کننده‌ترین بیماری‌ها در کل دنیا می‌باشد. تاکنون داروهای درمان و پیشگیری ضد میگرن، اثرات ناکافی داشته و بسیاری از آن‌ها همراه با عوارض جانبی سنگین می‌باشند. به همین دلیل بسیاری از مبتلایان به میگرن، از استفاده این داروها اجتناب می‌کنند.

باتوجه به مطالب عنوان شده، همواره پزشکان بیماران و مراکز علمی و تحقیقاتی دنیا، به دنبال درمان‌هایی با اثر بخشی مناسب و عوارض جانبی کمتر بوده‌اند. در این میان درمان میگرن از طریق تحریک اعصاب محیطی (PNS)، اثرات امیدوارکننده‌ای در پیشگیری میگرن های دوره‌ای و مزمن نشان داده است.

در گذشته PNS اثر خود را از طریق تحریک الکتریکی شاخه‌های اعصاب محیطی زیر پوست، به وسیله ابزارهای کاشتنی اعمال می‌کرد. اما با تکنولوژی جدید سفالی PNS اثر خود را از طریق الکترودهایی که بر روی پوست قرار می‌گیرند و به یک منبع تحریک عصبی خارجی متصل هستند، اعمال می‌کند که این کار توسط دکتر فوق تخصص مغز و اعصاب تهران صورت می‌گیرد.

تحریک اعصاب محیطی (PNS) از طریق پوست امتیاز غیر تهاجمی بودن را دارد و بدین ترتیب حتی برای کسانی که از میگرن های دوره‌ای با شدت کمتر رنج می‌برند، مناسب می‌باشد.

معرفی دستگاه سفالی درمان میگرن

سفالی تکنولوژی (Cefaly Technology) یک شرکت تحقیق و توسعه در زمینه ساخت و نوآوری دستگاه‌ها و وسایل الکتریکی و بیوالکتریکی برای مصارف پزشکی است.

این دستگاه برای تحریک اعصاب سه قلو تولید شده است. تحریک اعصاب جمجمه‌ای به صورت غیرتهاجمی یا تحریک اعصاب از طریق پوست (TNS) در سر به این دلیل که معمولا برای بیماران دشوار بوده و همراه با درد است، همواره یک چالش تکنیکی است.

درمان سردرد با دستگاه

کمپانی سفالی تکنولوژی به لطف مهندسی الکترونیک بسیار پیچیده و در عین حال کوچک شده، قادر به ایجاد ایمپالس‌های الکتریکی بسیار دقیقی شده است که می‌تواند در اعصاب آغاز کننده پتانسیل عمل با اثرات تحریکی کم بر روی جمجمه (Periosteum) باشد و بنابراین، بیمار به راحتی آن را تحمل نموده و دردی احساس نمی‌کند.

دستگاه سفال تکنولوژی همچنین قادر به ثبت پتانسیل‌های عمل عضلات صورت به طور بسیار دقیق شده است. این تکنولوژی الکترونیک به اندازه‌ای پیشرفته است که حتی می‌تواند پتانسیل عمل یک پلک زدن را اندازه‌گیری کند.

سفالی اولین دستگاه الکتریکی تحریک اعصاب از طریق پوست می‌باشد که اختصاصا به منظور استفاده پیشگیرانه قبل از شروع سردردهای میگرنی مورد استفاده واقع می‌شود.

تحریک این اعصاب باعث افزایش تولید اندورفین می‌شود که در نتیجه آستانه درد در فرد بالا می‌رود و باعث مسدود شدن ورود بخشی از درد به سیستم عصبی می‌شود. همچنین سفالی اولین دستگاه از نوع خود می‌باشد که موفق به دریافت گواهی از سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) به منظور پیشگیری و درمان سردرد با دستگاه بدون تقریبا هیچ عارضه‌ای و بهبود قابل‌توجه در دفعات تکرار و شدت سردردها می‌باشد.

درمان سردرد با دستگاه

درمان سردرد و میگرن با دستگاه سفالی شامل نکات زیر است:

• پاک کردن و چربی زدایی پوست
• باز کردن الکترود
• نحوه قرار گیری الکترود
• نحوه قرارگیری دستگاه الکترود بر روی الکترود

درمان سردرد با دستگاه

پاک کردن و چربی زدایی پوست

قبل از اتصال الکترودها، پیشانی و به خصوص ناحیه بین دو ابروها (محل نصب الکترود) باید به وسیله آب و صابون و یا با استفاده از یکی از دستمال‌های تمیز و چربی‌زدایی شود.

باز کردن الکترود

با استفاده از دو لبه الکترود، آن را از بسته‌بندی خود خارج نمایید.

نحوه قرار گیری الکترود

بدین منظور از آینه استفاده نمائید. لبه تحتانی الکترود باید دقیقا با خط نقطه چین افقی نشان داده شده در شکل مماس باشد. چندین بار انگشتان خود را روی الکترود فشار دهید تا از اتصال محکم آن به پیشانی اطمینان حاصل نمائید. اثرگذاری درمان به کیفیت تماس بین الکترود و پوست بستگی دارد.

نحوه قرارگیری دستگاه الکترود بر روی الکترود

با دقت به وسیله دو طرف دستگاه، آن را بردارید. جلوی آینه، دستگاه را مانند عینک روی صورت خود بگذارید. قسمت اصلی دستگاه را بالا برده و سپس آن را به گونه‌ای پایین بیاورید که پین پلاستیکی مرکز الکترود با فضای خالی قسمت مرکز الکترود با فضای خالی قسمت مرکزی دستگاه قفل شوند.

شروع و تنظیم برنامه با استفاده از کلید اصلی قادر به شروع دوره و انتخاب برنامه مناسب هستید. روشن بودن چراغ بیانگر روشن بودن دستگاه و کارکرد مناسب آن می باشد. برنامه‌های دستکاه شامل موارد زیر است:

برنامه اول دستگاه سفالی برای درمان سردرد

پس از اطمینان از روشن بودن دستگاه،ربا یکبار فشار دادن کلید،ربرنامه اول آغاز شده و صدای یک تک بیپ را خواهید شنید. برنامه اول جهت درمان حمله‌های میگرن و سردردهای تنشی طراحی شده است.

برنامه دوم دستگاه سفالی برای درمان سردرد

با دوبار پشت سرهم فشار دادن کلید و پس از شنیدن صدای دو بیپ متوالی، برنامه دوم انتخاب و آغاز می گردد. برنامه دوم برای استفاده جهت پیشگیری از میگرن و سردرد های تنشی طراحی شده است.

برنامه سوم دستگاه سفالی برای درمان سردرد

با سه بار پشت سر هم فشار دادن کلید و پس از شنیدن صدای سه بیپ متوالی، برنامه سوم انتخاب و آغاز می‌گردد. برنامه سوم از دو برنامه قبلی سبکتر است. جهت عادت کردن به دستگاه و تمدد اعصاب می توان از این برنامه استفاده کرد.

میگرن یکی از اختلال‌های شایع و ناتوان‌کننده است که حملات آن در شدت‌ها و با علائم مختلفی مانند میگرن اورا، حالت تهوع و حساسیت حسی بروز می‌یابد. بیماری میگرن روند عادی زندگی را مختل می‌کند و روابط بیمار را با خانواده و دوستان و به طور کلی جامعه تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

در واقع میگرن رتبه هفتم را در میان بیماری‌های ناتوان کننده در سراسر جهان دارد و علت اصلی ناتوانی در میان تمام اختلال‌های عصبی است.

درمان میگرن با یوگا

درمان میگرن با یوگا یکی از بهترین روش‌های درمان و کاهش درد میگرن است که نه تنها باعث پیشگیری از آن می‌شود بلکه هیچگونه عوارض جانبی نیز ندارد. همچنین با پیشرفت تکنولوژی میتوان از روش های درمانی نوین بهره برد.

یوگا ورزشی است که بسیار در کاهش استرس، اضطراب و همچنین فشار خون موثر است و درمان میگرن با یوگا به صورت مداوم باعث بهبود سیستم عصبی مرکزی و ایجاد آرامش در فرد می‌شود.

با انجام دادن یوگا در هنگام سردرد و کشیدن نفس‌های عمیق در حین تمرین، گردش خون در سر افزایش پیدا می‌کند و باعث تسکین علائم می شود. انجام صحیح حرکات یوگا برای درمان میگرن بسیار اثرگذار است. آموزش انجام این حرکات باید توسط مربی متخصص انجام شود. همچنین در صورت وجود مشکلات دیسک کمر، گردن و … باید تحت نظر پزشک انجام شوند.

راههای درمان میگرن چیست؟

اگر سال‌ها است که از سردردهای شدید رنج می‌برید یا پزشک به تازگی تشخیص داده است که میگرن دارید، بهتر است بدانید که به جز درمان دارویی روش‌های دیگری نیز برای تسکین درد وجود دارد.

جراحی عضله و شریان، تحریک عصب اکسیپیتال، تزریق بوتاکس، داروهای مهارکننده بتا و ضدافسردگی تنها چند مورد از روش‌های پیشگیری حملات میگرن است. البته لازم است بدانید که هر یک از این روش‌ها عوارض جانبی خاص خود را دارد.

انتخاب بعضی از این روش‌ها افزایش خطر حملات قلبی، افت فشار خون، بی‌خوابی و حالت تهوع را به دنبال دارد.

یوگا چگونه به درمان میگرن کمک می‌کند؟

یوگا به جز تناسب اندام، فواید متعدد دیگری نیز دارد، یوگا آرامش جسم و روح را به ارمغان می‌آورد و به درمان عارضه‌هایی مانند اضطراب، افسردگی و درد کمک می‌کند. سازوکار یوگا برای ایجاد این تغییرات مثبت مشخص نیست، با این حال به نظر می‌رسد که سیستم عصبی پاراسمپاتیک (PNS) نقش موثری داشته باشد.

سیستم عصبی پاراسمپاتیک هنگام انجام دادن یوگا ضربان قلب را آهسته می‌کند و فشار خون را کاهش می‌دهد. در نتیجه بدن پس از یک رخداد تنش‌زا، مانند میگرن سریع‌تر بهبود می‌یابد.

میگرن شدیدتر از سردردهای معمولی است و عموما با درد ضربان‌دار یک سمت سر همراه است. میگرن معمولا همراه با حالت تهوع، سرگیجه و حساسیت به نور و صدا است و حملات میگرن ممکن است چند ساعت تا چند روز طول بکشد.

درمان میگرن با یوگا

علاوه بر این که یوگا رویکردی کل‌نگر برای مقابله با حملات میگرن است، به عنوان یک روش بازداری پیش‌گستر درد را نیز کاهش می‌دهد. پژوهشی که در سال ۲۰۱۴ انجام شد، نشان داد افرادی که در کنار درمان‌های معمول، یوگا نیز انجام می‌دهند، از مزیت کاهش شدت و دفعات حملات میگرن برخوردار می‌گردند.

به علاوه یوگا توان عصب واگ، یعنی فعالیت سیستم عصبی پاراسمپاتیک را نیز بهبود می‌دهد.

یوگا تعادل اتونومیک قلبی را نیز بهبود می‌دهد. اختلال در سیستم عصبی اتونومیک و تنظیم سیستم گردش خون با بروز حملات میگرن ارتباط دارد. اگر تعادل برقرار شود، احتمال ابتلا به میگرن کاهش می‌یابد.

حرکات مفید یوگا برای درمان میگرن

بعضی از حرکات یوگا برای درمان میگرن تاثیر معجزه‌آسایی بر کاهش تنش و استرس، یعنی دو عامل اصلی میگرن دارد.

حرکات یوگا برای میگرن گردش خون را بهبود می‌دهد و جریان خون را در مغز افزایش می‌دهد و در نتیجه درد شدید و ضربان‌دار میگرن کمتر می‌شود. در ادامه با ۷ حرکت یوگا برای درمان میگرن آشنا می‌شوید که انجام دادن آنها علائم میگرن را تسکین می‌دهد و وضعیت جسمی، روحی و عاطفی را متعادل می‌کند.

تمرینات و حرکات یوگا برای میگرن شامل موارد زیر است:

1. حرکت بدن کشیده
2. حرکت دلفین
3. حرکت انگشت شصت پا
4. حرکت جسم بی جان
5. حرکت پل
6. حرکت کودک
7. حرکت سر پایین

بهترین حرکات یوگا برای درمان میگرن

حرکت کودک

حرکت کودک سیستم عصبی را آرام می‌کند و درد را کاهش می‌دهد.

•  روی زمین زانو بزنید. پنجه پاها را به هم بچسبانید و زانوها را تا جایی که می‌توانید از هم باز کنید.
•  باسن را پایین بیاورید تا با پاشنه تماس پیدا کند.
•  صاف بنشینید و بگذارید بدن به این وضعیت عادت کند.
•  نفس را بیرون بدهید و رو به جلو خم شوید تا سر و قفسه سینه بین یا بالای ران‌ها قرار بگیرد. در این حالت پیشانی روی زمین قرار می‌گیرد.
•  بازوها باید کشیده و کف دستها رو به پایین باشد.
•  یک دقیقه یا بیشتر در این حالت بمانید تا فشار و تنش روی شانه‌ها و گردن از بین برود.
•  برای برگشتن به وضعیت اولیه با دست‌ها به زمین فشار بیاورید، بدن را بالا بکشید و روی پاشنه‌ها بنشینید.

حرکت کودک

حرکت پل

حرکت پل با باز کردن قفسه سینه، قلب و شانه‌ها، اضطراب را کاهش می‌دهد. این حرکت در یوگا به صورت زیر انجام می‌شود:

•  به پشت روی زمین دراز بکشید. زانوها را خم کنید و کف پاها را روی زمین بگذارید.
•  بازوها را دراز کنید. کف دست‌ها باید صاف روی زمین باشد.
•  لگن و پس از آن بالاتنه را رو به بالا بلند کنید. شانه‌ها و سر باید روی زمین بماند.
•  دقت کنید که ران‌ها به موازات پایین پا قرار بگیرد. وزن باید به طور یکنواخت توزیع شود.
•  حدودا یک دقیقه در این وضعیت بمانید.
•  برای برگشتن به وضعیت اولیه، بالاتنه و لگن را به آرامی پایین بیاورید. بگذارید زانوها به آرامی پایین بیاید و صاف روی زمین قرار بگیرد. سپس به آرامی بلند شوید و بنشینید.

حرکت پل

حرکت سر پایین

حرکت سر پایین گردش خون را در مغز بهبود می‌دهد. این حرکت در یوگا به صورت زیر انجام می‌شود:

•  چهار دست و پا روی زمین قرار بگیرید. مچ دست باید زیر شانه‌ها و زانوها زیر مفصل‌های ران باشد.
•  بازوها را بکشید تا آرنج‌ها صاف شود و بالای پشت بدن را شل کنید.
•   انگشت‌ها را از هم باز کنید و رو به پایین فشار دهید. وزن باید به طور یکنواخت بین دست‌ها توزیع شود.
•   زانوها را به آرامی از روی زمین بلند کنید.
•   پاها را صاف کنید، مراقب باشید که زانوها را قفل نکنید.
•   لگن را بلند کنید و ستون فقرات را بکشید.
•  حدودا دو دقیقه در این حالت بمانید.
•   برای برگشت به حالت اولیه، زانوها را خم کنید و روی چهار دست و پا برگردید.

حرکت جسم بی جان

حرکت جسم بی جان بدن را در یک وضعیت عمقی استراحت قرار می‌دهد، به گونه‌ای روی زمین دراز بکشید که پشت بدن کاملا صاف روی زمین قرار بگیرد.

•  پاها را اندکی از هم باز کنید و بازوها را کنار بدن روی زمین بگذارید. کف دست‌ها باید رو به بالا باشد.
•  ۳۰ تا ۵ دقیقه در این وضعیت بمانید.
• برخی بیماران ترجیح می‌دهند که هنگام انجام این حرکت به موسیقی آرام‌بخش نیز گوش کنند تا حس بهتری داشته باشند.
• البته بعضی بیماران هنگام حمله میگرن به سر و صدا حساسیت دارند، بنابراین خودتان بررسی کنید که آیا موسیقی آرام‌تان می‌کند یا بالعکس آزارتان می‌دهد.
•  برای خروج از این وضعیت، پشت بدن و انگشتان دست و پا را به آرامی حرکت دهید.
•  به یک پهلو بغلتید و کمی در این وضعیت بمانید.
•  سپس به آرامی بلند شوید و بنشینید.
•  هرچند می‌توانید این تمرین را برای تسکین درد میگرن انجام دهید، اما بهتر است این حرکت ساده و آرام‌بخش یوگا را به برنامه روزمره خود اضافه کنید.

حرکت جسم بی جان

حرکت انگشت شصت پا

حرکت انگشت شست پا حتی عضلات به شدت خشک و منقبض همسترینگ را نیز می‌کشد و تقویت می‌کند. اگر هنگامی که زانوها صاف است، به راحتی نمی‌توانید از انگشت شست پا بگیرید، می‌توانید به جای خم کردن زانوها، نوار یوگا را دور هر قوس بیاندازید و از آن بگیرید. اگر دچار آسیب دیدگی گردن یا کمر هستید، این حرکت را انجام ندهید.

مزایا:

• آرام کردن مغز و رفع استرس، اضطراب و افسردگی خفیف
•  تحریک کبد و کلیه‌ها
•  کشش عضلات همسترینگ و ساق پا
•  تقویت عضلات ران
•  بهبود گوارش
• تسکین علائم یائسگی
•  درمان سردرد و بی‌خوابی

حرکت دلفین

حرکت دلفین عضلات مرکزی، بازوها و پاها را تقویت و شانه‌ها را باز می‌کند. آرنج‌ها را روی تشک لوله شده و ضدلغزش یوگا بگذارید و داخل مچ دست‌ها را محکم به زمین فشار دهید تا شانه‌ها باز شود.

حرکت دلفین

مزایا:

•  آرام کردن ذهن و درمان استرس و افسردگی خفیف
•  کشش عضلات شانه‌ها، همسترینگ و ساق پا
•  تقویت عضلات بازو و پا
•  تسکین علائم یائسگی
•  رفع ناراحتی قاعدگی در حالتی که سر هنگام تمرین تکیه‌گاه داشته باشد.
•  پیشگیری از پوکی استخوان
•  بهبود گوارش
•  تسکین سردرد، بی‌خوابی، درد پشت بدن و خستگی
•  درمان فشار خون بالا، آسم، صافی کف پا و سیاتیک

حرکت بدن کشیده

حرکت بدن کشیده وضعیتی بین حرکت کودک و حرکت سر پایین است که به کشیدگی ستون فقرات و آرامش ذهن کمک می‌کند. می‌توانید این حرکت را مدت بیشتری انجام دهید و با گذاشتن پتوی لوله شده یا بالش بین ران‌ها و ساق پاها از زانوها و کمر محافظت کنید.

این حرکت به صورت زیر انجام می‌شود:

• خم شدن رو به جلو با پاهای باز
• دست‌ها و پاها را از هم باز کنید تا انعطاف‌پذیری بدن به سرعت افزایش یابد.

مزایا

•  کشش ستون فقرات و شانه‌ها

البته افرادی که به تازگی شروع به یاد گرفتن یوگا کرده‌اند، نمی‌توانند مرحله آخر این حرکت خمشی رو به جلو، یعنی نزدیک کردن بالای سر به زمین را، به راحتی انجام دهند. برای این که حرکت آسان‌تر شود، می‌توان سر را به جای زمین، روی یک پتوی ضخیم لوله شده، بلوک پیچیده شده در پتو یا بالش گذاشت.

اگر از ناراحتی‌های کمر رنج می‌برید، به طور کامل رو به جلو خم نشوید. همچنین گذاشتن دست‌ها روی زمین برای مبتدیان آسان نیست و باید تکیه‌گاه مناسبی برای محافظت از کمر وجود داشته باشد.

سعی کنید دست‌ها را با گذاشتن روی دو سر بلوک یوگا بالا ببرید. اگر کمر هنوز گرد است، می‌توانید ساعدها را روی صندلی‌ای بگذارید که دور آن پتو پیچیده‌اید تا سفتی آن آزاردهنده نباشد. حتما هنگام حرکت خمشی رو به جلو به کشش جلوی بالاتنه توجه کنید.

عمق دادن به حرکات یوگا

افرادی که یوگای پیشرفته انجام می‌دهند، درک بهتری از چگونگی تمرین دادن بازوها با استفاده از بلوک یوگا در این وضعیت دارند. برای استفاده از بلوک یوگا به صورت زیر عمل کنید:

• بلوک را به گونه‌ای روی زمین بگذارید که محور بلند آن به موازات لبه بلند تشک یوگای پهن شده مقابل‌تان باشد. رو به جلو خم شوید، بلوک را بین ساعدها، دقیقا زیر آرنج‌ها بگیرید و از روی زمین بلند کنید.
• سپس حرکت را با گذاشتن کف دست‌ها و بالای سر روی زمین کامل کنید.
• حال بلوک را محکم بین ساعدها فشار دهید و سمت داخلی دستها را به زمین فشار دهید.

مزایا

•  تقویت و کشش سمت داخلی و پشت پاها و ستون فقرات
•  تقویت اندام‌های شکمی
•  آرام کردن مغز
•  تسکین درد خفیف کمر و پشت بدن

گردن درد مداوم و شدید می‌تواند باعث ایجاد سردرد شود. سردرد ناشی از گردن با فیزیوتراپی، دارو درمانی، جراحی و سایر روش‌ها قابل درمان است. برای این که بهترین روش درمان سردرد گردنی را انتخاب کنید، حتما لازم است تا با پزشک متخصص مشورت نمایید.

سردرد ناشی از گردن چیست؟

منظور از سردرد ناشی از گردن سردردی است که منشا اصلی آن در گردن است. هرچند عامل اصلی درد، صدمه دیدن ساختارهای استخوانی، بافت‌های نرم یا عصب‌های گردنی است اما به نواحی گیجگاهی سر منتشر می‌شود (پشت چشم‌ها، گوشها و فک).

سردرد گردنی یکی از شایع‌ترین انواع سردرد بین افراد ۲۰ تا ۶۰ ساله است. سردردهای گردنی بیشتر مشابه با سردرد میگرنی و سردرد تنشی هستند و به همین خاطر در بسیاری موارد به درستی تشخیص داده نمی‌شوند و با سردردهای دیگر اشتباه گرفته می‌شوند.

بهترین روش درمان سردرد گردنی چیست؟

نوع روش درمانی که بیمار دریافت می‌کند باید مطابق با نوع و علت سردرد او باشد تا درمان‌ها به بهترین نتیجه ممکن برسند. بنابراین درمان زمانی آغاز می‌شود که علت اصلی سردرد به درستی تشخیص داده شده باشد.

همچنین با پیشرفت تکنولوژی می‌توان از روش‌های درمانی نوین مانند درمان سردرد با دستگاه بهره برد. اگر فکر می‌کنید منشا سردرد شما مشکلات گردنی است، بهتر است به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

پزشک متخصص مغز و اعصاب می‌تواند سردرد گردنی را به درستی از سایر سردردها تشخیص دهد و بهترین روش درمان را انتخاب نماید. انجام تشخیص صحیح و به موقع برای انجام درمان درست و پیشگیری از مشکلات احتمالی در آینده، بسیار حیاتی و ضروری است.

درمان سردرد گردنی

علت اصلی سردرد پشت سر و گردن

اصلی‌ترین علت بروز سردرد ناشی از گردن وارد شدن فشار زیاد به ستون فقرات گردنی است.

سایر علل و عوامل خطر عبارتند از:

• خم کردن یا چرخاندن شدید و ناگهانی گردن
•  ضربه به سر و گردن
•  بلند کردن اجسام سنگین
•  مشکلات دیسک گردنی
•  نشستن برای مدت طولانی بدون استراحت
•  تنظیم نادرست میز کار
•  خستگی مفرط
•  خوابیدن به شکل نادرست
•  زندگی بی‌تحرک
•  استرس

علائم سردرد گردنی

علائم سردرد گردنی عبارتند از:

•  درد مداوم یا دوره‌ای که از گردن آغازشده و تا بین دو کتف منتشر می‌شود.
•  درد سر که با انجام برخی حرکات خاص گردن شدت می‌گیرد.
•  شدت گرفتن سردرد با وارد کردن فشار به بالای گردن یا بالای کمر
•  درد در قسمت پشت سر و پایین جمجمه
•  درد در پشت ابروها و پیشانی
•  انتشار درد از گردن به یک یا هر دو دست
•  خشکی و گرفتگی گردن
•  تاری دید
•  حالت تهوع، استفراغ، سرگیجه
•  مشکل در حرکت کردن

علائم سردرد گردنی

تشخیص سردرد ناشی از گردن

تشخیص منشا سردرد یکی از سخت‌ترین کار‌ها برای پزشک است. تقریبا تمامی انواع سردرد‌ها دارای علائم مشترکی هستند. شخص احساس درد تپنده در سر خود دارد و دچار حالت تهوع، حساسیت به نور و صدا می‌شود.

علائمی که می‌تواند احتمالا نشان دهد که سردرد ناشی از گردن است عبارتند از: 

• حساسیت به لمس در پشت سر و زیر جمجمه
• و شدت گرفتن درد با حرکت سر و گردن

برای تشخیص سردرد گردنی به صورت صحیح و دقیق باید موارد زیر انجام شوند:

• گرفتن شرح‌حال کامل بیمار و انجام معاینات فیزیکی.
• گرفتن عکس‌های رادیولوژی از گردن در حالت خمیده به جلو و عقب برای بررسی مفصل بالایی گردن در حالات مختلف.
• ممکن است عکسبرداری از جمجمه در حالت دهان باز، لازم باشد.
• یک نوع تزریق بلوک عصبی تشخیصی نیز ممکن است انجام شود. در این روش یک ماده بی‌حس‌کننده در نزدیکی یکی از عصبها تزریق می‌شود و در صورتی که درد از بین برود، مشخص می‌شود که منشا درد همان عصب بوده.
• اگر درد تسکین پیدا نکند، عصب‌های دیگر به ترتیب مورد آزمایش قرار میگیرند.
• معمولا برای تشخیص دقیق منشا درد باید چند تزریق در نوبت‌های مختلف صورت بگیرد.
• در مواردی ممکن است انجام اسکن ام آر آی یا سی تی اسکن تجویز شود.

درمان سردرد ناشی از گردن و پشت سر

برای درمان موثر و نتیجه‌بخش سردرد گردنی برنامه‌ درمانی باید چند منظوره باشد و با توجه به شرایط خاص بیمار تدوین شده باشد. بسته به شدت آسیب، ممکن است یکی یا چند مورد از روش‌های زیر تجویز شوند.

انواع روشهای درمان سردرد گردن و پشت سر عبارتند از:

1. دارو درمانی
2. تزریق
3. ورزش
4. کمپرس سرد
5. فیزیوتراپی

دارو درمانی

ممکن است داروهای مسکن از جمله داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، داروهای ضد تشنج مانند گاباپنتین (gabapentin) و داروهای ضدافسردگی سه فاز و یا داروهای مخصوص میگرن تجویز شوند.

درمان دارویی ممکن است با داروهای مشابه مورد استفاده برای سایر سردردها مانند سردرد میگرنی یکسان باشد.

تزریق

اگر داروهای ضددرد موثر نباشند ، انجام تزریق مدنظر قرار می‌گیرد. در این روش ممکن است در نزدیکی عصب اکسیپیتال، مفصل آتلانتوکسیال بین عصبهای C1 و C2 و یا در مفصل فاست در نزدیکی عصبهای C2 و C3، ماده‌ی ضدالتهاب و بی‌حس‌کننده تزریق شود.

ورزش

تمرینات موثر برای برطرف کردن سردرد ناشی از گردن شامل تمرینات کششی و قدرتی برای گردن می‌شوند. برای رفع سردرد بیمار، در ابتدا باید عضلاتی که به خم شدن گردن کمک می‌کنند کشیده شوند، برای این کار باید چانه تا حد ممکن به سمت قفسه سینه نزدیک شود.

در این حالت بیمار باید در پشت گردن خود کشش را احساس کند. بیمار باید این حالت را ۳۰ ثانیه نگه دارد. برای کشش عضلات جلوی گردن باید بیمار به سمت سقف نگه کند و پشت سر خود را تا جای ممکن به سمت عقب ببرد و این حالت را نیز برای ۳۰ ثانیه نگه دارد.

برای تقویت عضلات گردن بیمار باید دست خود را روی پیشانی خود بگذارد و به پیشانی فشار وارد کند و به طور همزمان، سر خود را به سمت جلو فشار دهد تا با نیروی دست مقابله کند و این کار را ۱۰ ثانیه ادامه دهد. سپس دست را پشت سر قرار دهد و فشار دهد و سر خود را در جهت برعکس یعنی را به عقب فشار دهد و این حالت را نیز ۱۰ ثانیه نگه دارد.

در هنگام انجام این تمرینات نباید فشار زیادی به خود بیاورید و در حدود ۱۰ درصد از قدرت خود را به کار بگیرید.

در مقاله درمان گردن درد ورزش‌ها و حرکات اصلاحی مناسب را می‌توانید مشاهده کنید.

استفاده از کمپرس سرد

در بسیاری از افراد با گذاشتن کمپرس سرد روی عضلات گردن می‌توان سردرد گردنی را بهبود داد. مقدار یخ را در کیسه پلاستیکی قرار دهید و دور آن را با حوله بپیچانید و سپس گردن خود را روی کمپرس سرد بگذارید و روی آن بخوابید.

در حالت خوابیده، چانه شما کمی باید به سمت بالا باشد. برای ۲۰ دقیقه روی کمپرس سرد بمانید.

درمان سردرد گردن و پشت سر

فیزیوتراپی

انجام درمان‌های فیزیوتراپی برای بیماران مبتلا به سردرد‌های گردنی بسیاری حیاتی است. انجام فیزیوتراپی موجب تسریع روند بهبودی، رسیدن به نتایج ایده آل از درمان و کاهش احتمال بروز آسیب مجدد و سردرد ناشی از گردن می‌شود.

عمل جراحی

جراحی دکمپرشن عصبی تاثیر زیادی در حذف علائم سردرد گردنی دارد. طی این عمل جراحی، تمامی نواحی که احتمالا موجب فشار بر روی عصب‌ها شده بودند، آزادسازی می‌شوند. برای مثال ممکن است التهاب عضله، رگ‌های خونی به هم چسبیده، یا بافت فیبروزی ضخیم موجب فشار بر روی عصب شده باشد و اجازه ندهد که عصب عملکرد عادی داشته باشد.

هدف از انجام این جراحی، برطرف کردن فشار از روی عصب و بازیابی عملکرد عادی عصب است. در برخی از موارد، بعضی از عصبهای کوچکی که اهمیت چندانی ندارند، قطع می‌شوند تا شانس موفقیت عمل بیشتر شود.

قبل از انجام جراحی باید مشخص شود که منشا درد طناب نخاعی است یا تحت فشار قرار گرفتن عصب پشت سر است. با کمک اسکن ام آر آی می‌تواند منشا اصلی سردرد را شناسایی مرده و بهترین روش جراحی را به کار برد.

پیشگیری از گردن درد و سردرد

خوشبختانه افراد می‌توانند با دنبال کردن دستورات و توصیه‌های مشخصی از بروز سردردهای گردنی پیشگیری کنند.

. برخی از این دستورات عبارتند از:

• داشتن رژیم غذایی سالم
• داشتن خواب کافی
• یادگیری شکل صحیح نشستن
• خوردن کافئین کمتر و کاهش استرس

برای سردرد پیش چه دکتری باید رفت؟

برای درمان قطعی سردرد باید به دکتر مغز و اعصاب مراجعه نمود. پزشکان مغز و اعصاب به صورت تخصصی در زمینه درمان سردرد فعالیت نموده و می‌توانند بهترین راهکار درمانی را به بیماران ارائه دهند.

سردرد عصبی یکی از انواع سردردهایی است که ممکن از در طول زندگی با آن مواجه شوید. علائم سردردهای عصبی شامل خستگی و درد مداوم در سر است. انواع سردرد و میگرن می‌تواند نشانه مشکلی جدی باشد و باید با دکتر مغز و اعصاب برای درمان آن مشورت کنید.

سردرد عصبی و تنشی چیست؟

سردرد عصبی و تنشی معمولا یک درد پراکنده‌ خفیف تا متوسط در سر است که معمولا با احساس پیچیده شدن یک نوار محکم به دور سر همراه است. سردرد عصبی رایج‌ترین نوع سردرد است و با این وجود علت آن هنوز کاملا مشخص نیست.

از آنجا‌که سردردهای تنشی بسیار رایج هستند، علائم و تاثیر آنها روی بهره‌وری شغلی و کیفیت کلی زندگی قابل‌توجه است، مخصوصا اگر این سردردها مزمن باشند.

ثاثیر سردردهای عصبی مکرر بر زندگی

سردرد مکرر باعث می‌شود نتوانید روی فعالیت‌هایتان تمرکز کنید. همچنین ممکن است مجبور شوید به‌خاطر سردرد عصبی به محل کار نرفته و در خانه بمانید، یا اگر به محل کار می‌روید، توان کاری شما پایین باشد.

روش‌های متفاوتی برای درمان سردردهای عصبی وجود دارد و مدیریت آن معمولا مستلزم برقراری تعادل بین پرورش عادات سالم و یافتن درمان‌های غیردارویی است.

ورزش منظم، استفاده از روش‌هایی همچون آموزش بیوفیدبک و آرامش درمانی به کاهش استرس و سردرد عصبی کمک می‌کنند.

سردرد عصبی و تنشی

در چه صورت برای درمان سردرد عصبی به پزشک  مراجعه کنیم؟

درصورت بروز علائم زیر باید به پزشک متخصص مغز و اعصاب جهت درمان سردردهای عصبی و تنشی مراجعه کنید:

• اگر سردردهای مکرر زندگی شما را مختل کرده یا مجبورید بیش از دوبار در هفته برای تسکین درد دارو بخورید.
• گر سابقه سردردهای عصبی طولانی‌مدت دارید و اکنون حالت سردردها متفاوت شده و احساس تفاوت ناگهانی دارید.

گاهی سردرد عصبی نشان‌دهنده یکی از مشکلات پزشکی جدی مانند تومور مغزی یا پارگی یکی از رگ‌های خونی کوچک مغز (اتساع عروقی) هستند.

کاهش استرس و درمان سردردهای عصبی

با روش‌های زیر می‌توانید ضمن کاهش استرس، سردردهای عصبی و استرسی خود را درمان کنید:

• ورزش منظم
• استفاده از روش‌هایی همچون آموزش بیوفیدبک
• آرامش درمانی

انواع سردردهای عصبی و تنشی

سردردهای عصبی و تنشی به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند:

1. سردردهای ناگهانی 
2. سردردهای مزمن

سردردهای تنشی اپیزودیک

سردردهای تنشی اپیزودیک (غیر مکرر) بین ۳۰ دقیقه تا یک هفته دوام خواهند داشت. این نوع از سردرد کمتر از ۱۵ روز در یک ماه و حداقل به مدت سه ماه اتفاق می‌افتند.

سردردهای تنشی اپیزودیک ممکن است به سردرد مزمن تبدیل شوند.

سردردهای تنشی مزمن

سردردهای تنشی مزمن چند ساعت طول کشیده و ممکن است ادامه‌دار باشند. اگر این سردرد به مدت ۱۵ روز یا بیشتر در یک ماه و حداقل برای سه ماه ایجاد شود، سردرد مزمن نامیده می‌شود.

علت سردرد عصبی و استرسی طولانی مدت چیست؟

علت سردرد عصبی و استرسی شناخته شده نیست. درگذشته متخصصان معتقد بودند که سردرد عصبی و تنشی از انقباض عضلات صورت، گردن و سر و در اثر احساسات، تنش‌ها و استرس‌های شدید ایجاد می‌شود.

اما تحقیقات نشان داده‌اند که انقباض عضلات علت این نوع سردرد نیست. رایج‌ترین نظریه موجود، از وجود حساسیت زیاد نسبت به درد در افراد مبتلا به سردرد عصبی حمایت می‌کند.

افزایش حساسیت عضلات که یکی از علائم رایج سردرد عصبی و تنشی است، ممکن است در اثر حساسیت سیستم درد به وجود آید. استرس رایج‌ترین محرک ایجاد سردرد تنشی است.

علت سردرد عصبی و تنشی

علائم رایج سردرد عصبی و تنشی

نشانه‌ها و علائم سردرد عصبی و تنشی عبارت‌اند از:

1. خستگی، درد مداوم در سر
2. احساس سفتی یا فشار در پیشانی یا در طرفین پشت سر
3. حساسیت روی سر، گردن و عضلات شانه

تفاوت سردرد عصبی با میگرن و تشخیص آن

تشخیص سردرد عصبی از میگرن کار سختی است. به‌علاوه اگر بیمار دارای سردردهای تنشی اپیزودیک و تکرارشونده باشد، فرد به میگرن نیز مبتلا است. بر خلاف برخی از انواع میگرن، سردردهای تنشی معمولا ربطی به اختلال بینایی، تهوع و استفراغ ندارند.

اگرچه معمولا فعالیت فیزیکی درد میگرن را افزایش می‌دهد، اما درد ناشی از سردرد تنشی را تشدید نمی‌کند. افزایش حساسیت به نور یا صدا ممکن است در سردردهای تنشی نیز وجود داشته باشد اما از علائم رایج سردرد تنشی نیستند.

چه زمانی فرد به کمک اورژانسی نیاز دارد؟

اگر بیمار هرکدام از نشانه‌ها و علائم زیر را داشت، به کمک اورژانسی نیاز خواهد داشت:

• سردرد شدید و ناگهانی
• سردرد همراه با تب، خشکی گردن، گیجی، تشنج، دوبینی، ضعف، بی‌حسی یا اختلال گفتاری
• سردرد پس از واردشدن ضربه به سر، مخصوصا اگر سردرد تشدید شود

تشخیص سردرد عصبی و تنشی توسط پزشک

اگر فرد سردرد مزمن یا عودکننده داشت، پزشک معاینات فیزیکی و عصبی روی او انجام داده و سعی می‌کند با استفاده از این روش‌ها، علت سردرد را تشخیص دهد.

تشخیص سردرد تنشی

با توصیف درد، پزشک می‌تواند مطالب زیادی در مورد سردرد متوجه شود. مواردی که حتما باید به پزشک گفته شوند عبارت‌اند از:

1. ویژگی‌های سردرد
2. شدت سردرد
3. محل سردرد

ویژگی‌های سردرد

آیا درد ضربه‌ای است؟ یا مداوم و خسته‌کننده است؟ آیا دردی تیز و کشدار یا منقطع است؟

شدت سردرد

میزان عملکرد فرد در هنگام درد نشان‌دهنده شدت درد است. آیا فرد قادر به کارکردن است؟ آیا سردرد عصبی و استرسی مانع خوابیدن فرد شده و او را بیدار می‌کند؟

محل سردرد

آیا درد در تمام سر، فقط در یک سمت سر، یا فقط در پیشانی و پشت چشم‌ها است؟

اگر سردردهای غیرعادی و پیچیده داشته باشید، پزشک آزمایش‌هایی برایتان تجویز می‌کند تا بتواند علل اصلی سردرد، مثل تومور را تشخیص دهد.

دو آزمایش رایج برای تصویربرداری از مغز عبارت‌اند از:

1. ام آر آی
2. سی تی اسکن

ام‌ آر آی چیست؟

در ام آر آی از یک میدان مغناطیسی، امواج رادیویی و کامپیوتر برای تهیه تصاویر واضح از مغز استفاده می‌شود.

سی تی اسکن چیست؟

سی تی اسکن یک روش تصویربرداری تشخیصی است که از اشعه‌های ایکس که توسط کامپیوتر هدایت می‌شوند برای تهیه تصاویر جامع از مغز استفاده می‌شود.

راه‌های درمان سردرد عصبی و تنشی 

برخی از افراد مبتلا به سردردهای تنشی به دنبال درمان نیستند و سعی می‌کنند سردرد را خودشان درمان کنند. متاسفانه استفاده مکرر از داروهای مسکن بدون نسخه باعث نوع دیگری از سردرد به نام سردرد ناشی از مصرف زیاد دارو می‌شود.

پیشنهاد می‌شود قبل از مصرف دارو برای درمان سردرد عصبی تنشی سعی کنید با اقداماتی مانند نوشیدن آب، استراحت و خواب کافی سردردتان را درمان کنید.

اگر هیچ یک از این استراتژی‌ها جواب نداد، می‌توانید از داروهای مسکن بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا آسپرین استفاده کنید تا از شر سردرد تنشی خلاص شوید. با این حال، این داروها فقط باید گاهی اوقات استفاده شوند.

استفاده بیش از حد از داروهای مسکن بدون نسخه ممکن است منجر به سردرد ناشی از مصرف بیش از حد دارو و یا بازگشت سردرد شود. این نوع سردردها زمانی اتفاق می‌افتند که شما آنقدر به یک دارو عادت کنید که پس از از بین رفتن آن درد را مجددا تجربه کنید.

داروهای مسکن بدون نسخه گاهی اوقات برای درمان سردردهای تنشی مکرر کافی نیستند. در چنین مواردی، باید با یک متخصص مغز و اعصاب مشورت کنید تا داروهای مناسب برای درمان سردرد را برای شما تجویز کند.

داروهای مناسب سردرد عصبی حاد

داروهای متنوعی، هم به‌صورت بدون نسخه و هم به‌صورت تجویزی، برای کاهش سردرد وجود دارد که عبارت‌اند از:

1. داروهای تسکین‌دهنده درد
2. داروهی ترکیبی
3. داروهای پیشگیری کننده

داروهای تسکین‌دهنده درد

معمولا داروهای تسکین‌دهنده درد اولین داروی انتخابی برای کاهش سردرد هستند. این داروها شامل موارد زیر است:

1. آسپرین
2. ایبوپروفن (ادویل، مورتین IB و داروهای دیگر)
3. ناپروکسن (Aleve)

داروهای تجویزی شامل موارد زیر است:

1. ناپروکسن (ناپروسین)
2. ایندومتاسین (ایندوسین)
3. کتورولاک (کتورولاک ترومتامین)

داروهای ترکیبی

معمولا آسپرین یا استامینوفن یا هردو همراه با قهوه یا داروی مسکن به صورت یک دارو استفاده می‌شوند. گاهی اثر داروهای ترکیبی بیشتر از داروهایی که دارای یک نوع تسکین‌دهنده هستند، می‌باشد.

بسیاری از داروهای ترکیبی به صورت بدون نسخه موجود هستند.

برای افرادی که هم میگرن و هم سردرد تنشی اپیزودیک دارند، تریپتان می‌تواند به راحتی درد ناشی از هر دو گروه سردرد را کاهش دهد. نارکوتیک‌ها یا اوپیات‌ها (داروهای مخدر) به دلیل عوارض جانبی و ماهیت معتاد کننده‌ای که دارند، کمتر تجویز می‌شوند.

داروهای پیشگیری کننده

ممکن است پزشک داروهایی برای کاهش تعداد و شدت سردردها تجویز کند، مخصوصا اگر بیمار سردردهای مکرر و مزمنی داشته باشد که به‌وسیله داروهای ضد درد یا دیگر روش‌های درمان بهبود نیابند.

داروهای پیشگیری‌کننده عبارت‌اند از:

1. داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای
2. داروهای ضد انعقاد و شل کننده عضلات

داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای

داروهای ضدافسردگی سه حلقه‌ای، از جمله آمی‌تریپتیلین و پروتریپتیلین رایج‌ترین داروهایی هستند که برای پیشگیری از سردرد عصبی و تنشی استفاده می‌شوند.

شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد استفاده از ونلافاکسین (افکسور XR) و میرتازاپین (ریمیرون) نیز برای پیشگیری از سردرد عصبی مفید هستند.

داروهای ضد انعقاد و شل کننده عضلات

اگر مسکن‌ها موثر نباشند، ممکن است شل‌کننده عضلانی تجویز شود. این داروها به توقف انقباضات عضلانی کمک می‌کنند.

داروهای دیگری که از ایجاد سردردهای تنشی و استرسی جلوگیری می‌کنند شامل داروهای ضد انعقاد مانند توپیرامات (توپاماکس) هستند.

داروهای پیشگیری‌کننده از سردرد عصبی باید چند هفته یا بیشتر مصرف شوند تا قبل از تاثیرگذاری، با سیستم بدن بیمار هماهنگ شوند؛ بنابراین اگر پس از مدت کوتاهی بعد از مصرف دارو بهبود نیافتید ناراحت نشوید.

پزشک مراحل درمان بیمار را پیگیری می‌کند تا ببیند داروهای پیشگیری‌کننده چگونه عمل می‌کنند. درعین‌حال، استفاده افراطی از داروهای ضد درد برای سردرد مانع تاثیرگذاری داروهای پیشگیری‌کننده می‌شود.

درمان سردرد عصبی و تنشی

درمان‌های خانگی سردردهای عصبی و تنشی

استراحت، استفاده از کیسه یخ یا یک دوش گرم و طولانی باعث کاهش درد و بهبود سردرد استرسی و عصبی می‌شود. در مواردی سردرد ناشی از کم آبی در بدن است، در این مواقع نوشیدن چند لیوان آب می‌تواند باعث تسکین سردرد شود.

میزان خواب خود را در طول شبانه روز درنظر بگیرید. کمبود خواب می‌تواند منجر به سردرد تنشی شود، بنابراین حتما خواب کافی داشته باشید. علاوه بر این مطمئن شوید که هیچ وعده غذایی را حذف نمی‌کنید، زیرا گرسنگی می‌تواند سردرد شما را تشدید کند.

استفاده از برخی روش‌ها می‌تواند به‌تنهایی و بدون استفاده از دارو باعث کاهش شدت و تعداد سردردهای تنشی مزمن شود.

برخی از راههای درمان خانگی سردرد عبارت‌اند از:

1. مدیریت سطح استرس
2. اعمال گرما یا سرما
3. پوسچر مناسب

مدیریت سطح استرس

یک راه برای کاهش استرس، برنامه‌ریزی قبلی و سازماندهی روز است. روش دیگر، داشتن زمانی برای آرامش است و اگر بیمار در شرایط پراسترس قرار گرفت، باید به عقب برگردد.

اعمال گرما یا سرما

اعمال گرما یا سرما، هرکدام که بیمار ترجیح می‌دهد، بر روی عضلات دردناک باعث بهبود سردرد عصبی و استرسی می‌شود. برای اعمال گرما، از یک پد گرمایی که روی درجه کم تنظیم شده، یک بطری آب داغ، یک کمپرس گرم یا یک حوله داغ استفاده کنید.دوش آب گرم نیز مفید است.

برای اعمال سرما، از یخ بسته‌بندی شده، کمپرس یخ یا سبزیجات یخ‌زده در پارچه (برای محافظت از پوست) استفاده کنید.

پوسچر مناسب

پوسچر مناسب مانع کشش عضلات بیمار می‌شود. هنگامی که ایستاده‌اید، شانه‌های خود را به عقب و سر را صاف بگیرید. شکم و باسن را تورفته بگیرید. در هنگام نشستن، ران‌ها را موازی با سطح زمین قرار داده و سر را به جلو خم نکنید.

سایر درمان های سردرد عصبی

علاوه بر روش‌هایی که در بالا به آن‌ها اشاره شد، پزشک شما ممکن است روش‌های دیگری را نیز برای درمان سردرد عصبی به شما پیشنهاد دهد. این روش‌ها عبارتند از:

• کلاس‌های کنترل استرس
• تکنیک بیوفیدبک
• درمان شناختی رفتاری
• طب سوزنی

کلاس‌های کنترل استرس

این کلاس‌ها می‌توانند راه‌های مقابله با استرس و کاهش تنش را به شما آموزش دهند.

تکنیک بیوفیدبک

این یک تکنیک آرام‌سازی (relaxation) است که به شما یاد می‌دهد درد و استرس را مدیریت کنید.

درمان شناختی رفتاری

درمان شناختی رفتاری به شما کمک می‌کند موقعیت‌هایی را که باعث استرس، اضطراب و تنش شما می‌شوند را تشخیص دهید.

طب سوزنی

طب سوزنی یک درمان جایگزین است که می‌تواند استرس و تنش شما را با استفاده از سوزن‌های ظریف در مناطق خاصی از بدن کاهش دهد.

پیشگیری از سردردهای تنشی و استرسی

استفاده از دارو همراه با روش‌های مدیریت استرس مؤثرتر از استفاده محض از روش‌های درمان سردردهای تنشی است. به‌علاوه، سبک زندگی سالم نیز به پیشگیری از سردرد کمک می‌کند:

• خواب کافی و نه بیش از حد داشته باشید
• سیگار نکشید
• به طور منظم ورزش کنید
• به طور منظم و متعادل غذا بخورید
• آب فراوان بنوشید

برای سردرد مکرر به چه دکتری مراجعه کنیم؟

برای سردرد مکرر باید به پزشک مغز و اعصاب مراجعه نمایید. تخصص مغز و اعصاب تنها رشته‌ای است که به طور تخصصی در زمینه درمان انواع سردرد (خوشه‌ای، سینوزیتی، میگرنی، عصبی و …) فعالیت می‌کند. دکتر سردرد مناسبترین روشهای درمانی را با در نظر گرفتن شرایط و علائم بیمار، ارائه می‌دهد.

شاید فکر کنید سر درد فقط برای بزرگسالان است، اما در کودکان نیز این عارضه رخ می‌دهد.

آنچه باید در مورد سردرد در کودکان بدانید

اکثر کودکان و نوجوانان حداقل یک‌بار در سال دچار سردرد می‌شوند. این سردردها اغلب با سردردهایی که بزرگسالان تجربه می کنند متفاوت است، بنابراین والدین و پزشکان ممکن است در پی بردن به علت مشکل شکست بخورند.

سردردها از جمله میگرن در کودکان بسیار کوتاه است. سردرد در کودکان به صورت ناگهانی شروع می‌شود، به‌طوری که کودک به سرعت رنگ پریده و رنجور می‌شود و اغلب احساس بیماری و استفراغ می‌کند.

همچنین به‌طور کلی کودکان بسیار سریع بهبود می‌یابند. سردرد در کودکان ممکن است در عرض ۳۰ دقیقه بهبود یابد، به طوری که کودک احساس می‌کند خوب شده و در اطراف بازی می‌کند، به طوری که گویی هیچ اتفاقی رخ نداده است.

سردرد کودکان همچنین می‌تواند بر معده او تاثیر بگذارد، بنابراین درد شکم شکایت مشترک کودکان مبتلا به سردرد است. اکثر سردردها خوش خیم هستند، اما جدی بودن علل برخی سردرد‌ها، به علائم وجهه ترسناکی می‌بخشد. برخی از سردردها  نیز می‌تواند درد و ناتوانی قابل توجهی در کودکان  ایجاد کند. 

سردرد همراه با تب، خواب‌آلودگی یا سایر علائم ممکن است نشانه بیماری جدی باشد و در این موارد باید به پزشک مراجعه شود. اکثر سردردهای کودکان مشابه بزرگسالان، یک مشکل سلامتی جدی نیستند.

کودکان می‌توانند در خانه با استفاده از دارو درمان شوند و با اطمینان حاصل کردن از این‌که اطفال غذا، نوشیدنی و خواب کافی را دریافت می‌کنند، از ابتلا به سردردهای بعدی جلوگیری می‌شود. اما اگر در مورد سردردهای فرزندتان نگران هستید، مشاوره با یک متخصص مغز و اعصاب را به تاخیر نیندازید.

سردرد در کودکان

علل سردرد در کودکان چیست؟

عوامل متعددی می‌توانند موجب ایجاد سردرد در کودکان شود.

این عوامل عبارتند از:

1. بیماری و عفونت
2. ضربه به سر
3. عوامل هیجانی
4. برخی غذاها و نوشیدنی‌ها
5. مشکلات مغزی

بیماری و عفونت

بیماری‌های متداول مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا و عفونت گوش و سینوس بعضی از علل شایع سردرد در کودکان هستند. عفونت‌های جدی مانند مننژیت یا انسفالیت نیز می‌توانند باعث سردرد در کودکان شوند، اما معمولا علائم و نشانه‌های دیگر مانند تب و سفتی گردن به همراه دارند.

ضربه به سر

ضربه و کبودی می‌تواند باعث سردرد در کودکان شود. اگر چه بیشتر آسیب‌های سر جزئی هستند، اگر کودک شما به سختی روی سر خود سقوط کرد یا به سختی به سر او ضربه وارد شد، فورا مراقبت‌های پزشکی را دنبال کنید.

همچنین اگر سردرد کودک شما پس از وارد شدن آسیبی به سر به طور مداوم بدتر شد، با پزشک تماس بگیرید.

عوامل هیجانی

استرس و اضطراب (شاید ناشی از مشکلات با همسالان، معلمان و والدین باشد) می‌تواند در سردرد کودکان نقش داشته باشد. کودکان مبتلا به افسردگی ممکن است از سردرد شکایت داشته باشند، به ویژه اگر آنها دچار احساس غم و اندوه و تنهایی باشند.

علت سردرد در کودکان

برخی غذاها و نوشیدنی‌ها

مصرف مواد خوراکی شامل موارد زیر می‎تواند باث ایجاد سردرد در کودکان شود:

• نیترات (نوعی نگهدارنده مواد غذایی موجود در گوشت‌های فرآوری شده مانند کالباس و هات‌داگ) می‌تواند باعث شود کودک دچار سردرد شود.
• افزودنی‌های مواد غذایی MSG نیز می‌توانند چنین اثری ایجاد کنند.
•  همچنین کافئین بیش از حد موجود در نوشابه، شکلات، قهوه و چای می‌تواند باعث سردرد در کودکان شود.

مشکلات مغزی

به ندرت، وجود یک تومور مغزی یا آبسه یا خونریزی در مغز می‌تواند در ناحیه مغز فشار وارد کرده و موجب سردرد مزمن در کودکان شود که به مرور شدیدتر می‌شود. به طور معمول در این موارد، علائم دیگری مانند مشکلات بینایی، سرگیجه و عدم هماهنگی نیز وجود دارد.

انواع سردرد های کودکان 

تفاوت در علائم ممکن است اشاره دقیق به نوع  سردرد در کودکان مبتلا را دشوار سازد، به ویژه در یک کودک خردسال که نمی‌تواند علائم را توصیف کند. به طور کلی، به هر حال، علائم خاصی در هر گروه خاص به طور متناوب تکرار می‌شوند.

انواع سردرد در کودکان عبارتند از:

1. سردرد میگرنی
2. سردرد تنشی
3. سردرد خوشه‌ای
4. سردرد مزمن روزانه

سردرد میگرن در کودکان

سردرد میگرن در کودکان می‌تواند سبب بروز علائم زیر شود  :

•  سر درد ضربان‌دار، کوبنده و خفقان آور
•  دردی که با بالا رفتن فعالیت بدنی شدیدتر می‌شود
•  حالت تهوع و استفراغ
•  درد در ناحیه شکم 
• حساسیت شدید به نور و صدا

حتی نوزادان می‌توانند میگرن داشته باشند. یک کودک که خیلی کوچک‌تر از آن است که به شما بگوید چه شده است، ممکن است گریه کند و برای نشان دادن درد شدید سرش را نگه دارد.

سردرد تنشی در کودکان

سر درد تنشی در کودکان می‌تواند باعث بروز علائم زیر شود:

•  درد خفیف همراه با ایجاد احساس فشار در ناحیه سر و گردن
•  درد خفیف تا متوسط، غیر ضربانی در هر دو طرف سر
•  دردی که با فعالیت فیزیکی بدتر نمی‌شود.
•  سردردی که مانند موارد سردرد میگرنی، با تهوع و استفراغ همراه نیست.

کودکان خردسال ممکن است در هنگام سردرد روند عادی بازی خود را ادامه دهند و بیشتر بخوابند. سردرد تنشی در کودکان می‌تواند از ۳۰ دقیقه تا چند روز طول بکشد.

سردرد خوشه‌ای در کودکان 

سردرد خوشه‌ای در کودکان زیر ۱۰ سال نامطلوب است. این سردردها معمولا با علائم زیر همراه است:

•  در گروه‌های پنج یا چند قسمتی اتفاق می‌افتد، که شامل یک تا هشت سردرد در روز است.
•  دربرگیرنده درد شدید، سوزنده و رسوخ کننده در یک طرف سر است که کمتر از سه ساعت طول می‌کشد.
•  با ریزش اشک از چشم مبتلا، گرفتگی و آبریزش بینی، بی‌قراری و بی‌تابی همراه است.

سردرد مزمن روزانه

پزشکان از عبارت سردرد روزانه مزمن برای سردرد میگرنی و سردرد تنشی که بیش از ۱۵ روز در ماه رخ می‌دهد استفاده می‌کنند.

سردرد روزانه مزمن در کودکان ممکن است در اثر عوامل زیر رخ دهد:

• عفونت
• صدمه تروماتیک خفیف سر
• یا مصرف بیش از حد داروهای ضد درد (حتی داروهای ضد درد بدون نسخه)

انواع سردرد در کودکان

تشخیص نوع سردرد کودک 

برای پی بردن به طبیعت سردرد در کودکان، پزشک احتمالا موارد زیر را بررسی خواهد کرد:

1. بررسی سوابق سردرد کودک
2. معاینه فیزیکی
3. معاینه عصبی

بررسی سوابق سردرد کودک

پزشک از والدین و کودک می‌خواهد که سردرد را به طور دقیق توصیف کنند تا ببیند آیا یک الگوی یا یک مسیر معمول وجود دارد یا خیر.

پزشک همچنین ممکن است از والدین بخواهد برای مدتی تاریخچه سر درد را مکتوب کنند تا والدین بتوانند اطلاعات بیشتری در مورد سردرد‌های کودک خود ثبت کنند، مانند فرکانس، شدت درد و راه‌های ممکن.

معاینه فیزیکی

پزشک یک سری معاینات فیزیکی انجام می‌دهد، از جمله اندازه گیری قد، وزن، دور سر، فشار خون و ضربان قلب کودک و بررسی چشم‌های کودک، گردن، سر، شانه‌ها و ستون.

معاینه عصبی

دکتر وجود هر گونه مشکل حرکتی، هماهنگی یا احساس را در بیمار چک می‌کند. در غیر این صورت اگر کودک سالم باشد، سردردها تنها یک علامت هستند و نیازی به آزمایش بیشتر نیست. هرچند در موارد کمی اسکن‌های تصویربرداری و سایر ارزیابی‌ها می‌توانند به تشخیص دقیق یا رفع سایر شرایط پزشکی که موجب سر درد می‌شوند، کمک کنند.

این آزمون‌ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

1. توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن
2. ام آر آی
3. کشیدن مایع نخاعی (پونکسیون کمری)

توموگرافی کامپیوتری (CT) اسکن

این روش تصویربرداری از یک سری از اشعه ایکس کامپیوتری استفاده می‌کند که یک نمایش مقطعی از مغز کودک را فراهم می‌کنند. این تصاویر به پزشکان متخصص مغز و اعصاب در تشخیص تومورها، عفونت‌ها و دیگر مشکلات پزشکی که می‌تواند باعث سر درد در کودکان شود، کمک می‌کنند.

ام آر آی

تصویربرداری ام آر آی (تصویربرداری رزونانس مغناطیسی)، از یک آهن‌ربا قوی برای تولید تصاویر دقیق از مغز استفاده می‌کند. اسکن ام آر آی به پزشکان کمک می‌کند تا تومورها، سکته مغزی، آنوریسم، بیماری‌های عصبی و سایر اختلالات مغزی را تشخیص دهند.

اسکن ام آر آی همچنین می‌تواند برای بررسی رگ‌های خونی که مغز را تغذیه می‌کنند، مورد استفاده قرار گیرد.

کشیدن مایع نخاعی (پونکسیون کمری)

اگر پزشک مشکوک شود که یک بیماری مانند مننژیت باکتریایی یا ویروسی در پس زمینه سردرد‌ در کودکان قرار دارد، ممکن است انجام یک تست کشیدن مایع نخاعی (پونکسیون کمری) را توصیه کند.

در این روش یک سوزن نازک بین دو مهره در قسمت پایین کمر تزریق می‌شود تا یک نمونه از مایع مغزی نخاعی برای تجزیه و تحلیل آزمایشگاهی استخراج شود.

راه های درمان سردرد در کودکان

معمولا والدین می‌توانند با استراحت، کاهش سرو صدا، مقدار زیادی مایعات، وعده‌های غذایی متعادل و داروهای ضد درد بدون نسخه، سردرد کودک را در خانه درمان کنند. اگر کودک بزرگتر باشد و سردرد‌های مکرر داشته باشد، یادگیری مدیریت استراحت و استرس از طریق روش‌های مختلف درمانی نیز ممکن است مفید باشد.

داروهای سردرد

داروهای سردرد شامل موارد زیر است:

1. داروهای تسکین‌دهنده درد
2. داروهای تجویزی

داروهای تسکین دهنده درد 

استامینوفن (تایلنول، و دیگر گونه‌ها) یا ایبوپروفن (ادویل، موترین و دیگر گونه‌ها) معمولا می‌تواند سردرد در کودکان را تسکین دهد. این داروها باید در هنگام مشاهده اولین نشانه سردرد مصرف شوند.

هنگام دادن آسپرین به کودکان یا نوجوانان، احتیاط کنید. اگر چه آسپرین برای مصرف در کودکان بالای ۲ سال تایید شده است، کودکان و نوجوانانی که در دوران بهبودی بیماری‌های ویروس یا آنفولانزا قرار دارند، هرگز نباید آسپرین مصرف کنند.

آسپرین با ابتلا به سندرم ری (که یک وضعیت نادر اما به صورت بالقوه تهدیدکننده زندگی است) در چنین کودکانی مرتبط است.

درمان سردرد در کودکان

داروهای تجویزی

تریفن‌ها، داروهای تجویزی مورد استفاده برای درمان میگرن هستند و می‌توانند به طور موثر برای درمان سردرد کودکان بالای ۶ سال مورد استفاده قرار گیرند.

اگر کودک تهوع و استفراغ را نیز همراه با میگرن تجربه کند، ممکن است یک داروی ضد تهوع تجویز شود، با این وجود استراتژی تجویز دارو از کودکی به کودک دیگر متفاوت است.

مصرف بیش از حد این داروها خود عامل مهمی برای تشدید سردرد در کودکان است (سر درد ناگهانی). با گذشت زمان، داروهای ضددرد و داروهای دیگر ممکن است اثربخشی خود را از دست بدهند. علاوه بر این، تمام داروها دارای عوارض جانبی هستند.

سایر روش های درمان سردرد کوکان 

به نظر می‌رسد که استرس باعث ایجاد سردرد در کودکان می‌شود، استرس می‌تواند برای ایجاد سردرد یا تشدید آن به عنوان یک عامل عمل کند. افسردگی و سایر اختلالات روانی نیز می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند.

در این شرایط، پزشک ممکن است یک یا چند روش رفتار درمانی را از قبیل موارد زیر را توصیه کند:

1. تمرین آرامش
2. آموزش بیوفیدبک
3. مکمل‌های غذایی
4. طب سوزنی
5. ماساژ درمانی

تمرین آرامش

تکنیک‌های ریلکسیشن عبارتند از تنفس عمیق، یوگا، مدیتیشن و آرامش عضلانی پیشرفته که همراه با کشیدن یک عضله در یک زمان انجام می‌شوند و سپس به طور کامل کشش را آزاد می‌کنند تا هر عضله در بدن آرام شود.

کودکان بزرگ‌تر می‌توانند تکنیک‌های آرامش را در کلاس و یا خانه با استفاده از کتاب یا نوار یاد بگیرند.

آموزش بیوفیدبک

بیوفیدبک به کودک آموزش می‌دهد که برخی از واکنش‌های خاص بدن را کنترل کند که به کاهش سردرد کمک می‌کند. در طی یک جلسه بیوفیدبک، کودک به دستگاه‌هایی متصل است که بر عملکرد توابع بدن مانند تنش عضلانی، ضربان قلب و فشار خون نظارت می‌کند و و به آنها بازخورد نشان می‌دهد.

کودک پس از آن می‌آموزد که چگونه تنش عضلانی و ضربان قلب خود را کاهش دهد و چگونه نفس بکشد.

مکمل‌های غذایی

در ادامه به تعدادی از مکمل‌های غذایی که به درمان سردرد در کودکان کمک می‌کند، اشاره شده است:

•  منیزیم
•  کوآنزیم Q10
•  ویتامین دی
•  ملاتونین

قبل از امتحان هرگونه داروی گیاهی یا مکمل‌های غذایی حتما  با پزشک کودک مشورت کنید تا از عدم تداخل دارو‌های کودک با دیگر داروها و همچنین عدم بروز عوارض جانبی مضر اطمینان حاصل کنید.

طب سوزنی

افرادی که طب سوزنی انجام می‌دهند، از سوزن‌های بسیار نازک و یک‌بار مصرف استفاده می‌کنند که به طور کلی باعث کاهش درد و یا ناراحتی می‌شوند. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که این درمان ممکن است به کاهش علائم سردرد در کودکان کمک کند.

ماساژ درمانی

ماساژ می‌تواند به کاهش استرس و تنش کمک کند و ممکن است باعث کاهش سردرد در کودکان شود.

سردرد خوشه ای چیست؟

سردرد خوشه ای که در الگوهایی دوره‌ای یا خوشه‌‌ای بروز می‌کنند، یکی از دردناک‌ترین انواع سردرد می‌باشند. یک سردرد کلاستر یا خوشه‌ای معمولا باعث بیدار شدن از خواب می‌شود و درد شدیدی در یک چشم یا در اطراف آن در کنار سرتان احساس خواهید کرد.

بروز حملات مکرر که به‌ عنوان چرخه‌های خوشه‌ ای شناخته می‌شوند، می‌تواند از چند هفته تا چند ماه ادامه یابد و معمولا وقتی این سردردها متوقف شوند، به دنبال آن دوره‌های بهبودی بیمار شروع می‌شود.

در طی مدت بهبودی، برای چند ماه یا حتی چند سال هیچ‌گونه سردردی رخ نمی‌دهد. خوشبختانه سردرد خوشه‌ای به ‌ندرت دیده می‌شود و خطر جانی برای بیماران ندارد.

بعضی از روش‌های درمانی می‌توانند مدت زمان بروز حملات را کوتاه‌تر کنند و باعث کاهش شدت سردرد خوشه ای شود. علاوه بر این، داروهایی نیز می‌توانند تعداد دفعات بروز سردردهای خوشه‌ای را کاهش دهند.

سردرد، حتی هنگامی ‌که بسیار شدید باشد، معمولا به خاطر یک مشکل یا بیماری زمینه‌ای نمی‌باشد. البته گاهی ممکن است این سردردها نشانه‌ای از وجود یک بیماری جدی، مانند تومور مغزی یا پارگی عروق خونی ضعیف (آنوریسم) باشد.

برای درمان سردرد به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید

اگر به‌ تازگی دچار سردردهای خوشه‌ ای شده‌اید، برای رد کردن اختلالاتی دیگر و یافتن بهترین و موثرترین درمان برای این مشکل به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. علاوه بر این، در صورت داشتن سابقه‌ی سردرد اگر الگوی سردردتان تغییر کرده است یا ناگهان دچار سردردی متفاوت شده‌اید، حتما به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

علت‌ سردرد خوشه ای یا کلاستر چیست؟

علت دقیق سردردهای خوشه‌ای (کلاستر) مشخص نیست، اما الگوهای سردردهای خوشه‌ ای نشان می‌دهد که وجود ناهنجاری‌هایی در ساعات بیولوژیکی بدن (هیپوتالاموس) می‌تواند در بروز این سردردها نقش داشته باشند.

علت سردرد خوشه ای

برخلاف میگرن و سردردهای تنشی، سردردهای خوشه‌ای به‌طورکلی با عوامل محرکی مانند غذا، تغییرات هورمونی یا استرس ارتباطی ندارند. یکی از محرک‌های احتمالی برای بروز این نوع سردردها، استفاده از داروهایی مانند نیتروگلیسیرین می‌باشد که برای درمان بیماری‌های قلبی مصرف می‌شوند.

چه عواملی باعث سردرد خوشه ای میشود؟

عواملی بروز یا دلایل سردردهای خوشه‌ای شامل موارد زیر می‌باشند:

• جنسیت
•  سن
•  سیگار کشیدن
•  سابقه‌ی خانوادگی

جنسیت

احتمال بروز سردرد خوشه‌ای در مردان بیشتر است.

 سن

اکثر افرادی که دچار سردرد کلاستر می‌شوند بین سنین ۲۰ و ۵۰ هستند. اگرچه این وضعیت می‌تواند در هر سنی بروز کند.

سیگار کشیدن

بسیاری از افرادی که دچار سردردهای خوشه‌ ای می‌شوند افرادی سیگاری هستند. اگرچه، ترک کردن سیگار معمولا هیچ تاثیری روی این سردردها نخواهد داشت.

علائم و عوارض سردرد های خوشه ای چیست؟

یک سردرد خوشه‌ای به‌طور ناگهانی آغاز می‌شود و معمولا بدون علائم هشداردهنده‌ است، اگرچه بیمار در ابتدا ممکن است دچار حالت تهوع و علائم اولیه‌ای مانند میگرن شود.

علائم سردرد خوشه ای و نشانه‌های شایع در این نوع سردردها عبارت‌اند از:

•  درد مشقت‌بار که کلا در یک چشم یا اطراف آن احساس می‌شود، اما ممکن است به نواحی دیگر صورت، سر، گردن و شانه‌ها گسترده شود.
•  درد یک‌طرفه
•  بی‌قراری
• اشک ریختن شدید
•  قرمزی چشمی که سردرد در آن سمت واقع است.
•  گرفتگی یا آب‌ریزش بینی در سمتی که سردرد در آن واقع است.
•  عرق کردن پیشانی یا صورت
•  رنگ ‌پریدگی (زرد شدن) یا سرخ شدن صورت
•  ورم اطراف چشم در سمتی که سردرد در آن واقع شده است.
•  افتادگی پلک‌ها

علائم سردرد خوشه ای

کسانی که دچار سردردهای خوشه‌ای هستند، برخلاف بیماران مبتلا به میگرن، می‌توانند آرام قدم بزنند یا بنشینند و به عقب و جلو حرکت کنند. همچنین برخی از علائم شبیه به میگرن (مانند حساسیت به نور و صدا) می‌توانند با این سردردها بروز کنند، اگرچه معمولا در یک‌ طرف رخ می‌دهند.

شروع و مدت زمان سردرد خوشه‌ای

به‌طورکلی یک سردرد خوشه‌ای از ۶ تا ۱۲ هفته ادامه می‌یابد. زمان شروع و مدت‌ زمان هر دوره سردرد خوشه ای ممکن است از دوره‌ای به دوره بعد ثابت باشد. به‌طور مثال، دوره‌های خوشه‌ای می‌توانند به ‌صورت فصلی رخ دهند، مانند هر بهار یا هر پاییز.

در این نوع سردردها، سردرد برای یک هفته تا یک سال بروز می‌کند، بعد از آن یک دوره بهبودی و بدون درد وجود دارد که می‌تواند تا ۱۲ ماه قبل از اینکه سردرد خوشه‌ ای دیگر بروز کند، به طول بیانجامد.

سردردهای خوشه‌ای مزمن ممکن است برای بیش از یک سال ادامه یابند، یا دوره بدون درد ممکن است کمتر از یک ماه باشد.

در طی یک دوره سردرد کلاستر یا خوشه‌ ای موارد زیر می‌تواند وجود داشته باشد:

• سردردها معمولا هرروز رخ می‌دهند، گاهی چند بار در روز
• یک حمله می‌تواند از ۱۵ دقیقه تا ۳ ساعت طول بکشد.
• این حملات اغلب روزانه در یک وقت معین رخ می‌دهند.
•  اکثر حملات در شب، معمولا یک تا دو ساعت بعد از به خواب رفتن بیمار اتفاق می‌افتد.

این نوع سردرد می‌تواند همان‌گونه که به‌طور ناگهانی بروز می‌کند پایان یابد و سریعا از شدت آن کاسته می‌شود. اکثر بیماران بعد از حملات هیچ دردی احساس نمی‌کنند، اگرچه انرژی‌شان را از دست داده‌اند.

تشخیص سردرد خوشه ای توسط پزشک متخصص

سردردهای خوشه‌ ای نوع درد و الگوی حمله مشخصی دارند. تشخیص آن به توصیف بیمار از چگونگی حملات، مانند درد، محل وقوع درد و شدت سردردها و علائم همراه با آن بستگی دارد.

تعداد دفعات وقوع و مدت‌ زمانی که سردرد خوشه ای ادامه می‌یابد از عوامل مهمی در تشخیص این نوع از سردردها می‌باشند. همچنین پزشک متخصص از روش‌های بخصوصی برای مشخص کردن نوع و علت سردرد استفاده می‌کند.

معاینات نورولوژیکی

یک معاینه‌ی نورولوژیکی (مربوط به مغز و اعصاب) ممکن است به پزشک در یافتن علائم ظاهری سردرد خوشه‌ای کمک کند. پزشک متخصص از یک سری روش‌هایی برای ارزیابی عملکرد مغز بیمار استفاده خواهد کرد، از جمله بررسی کردن حواس، رفلکس‌ها و عصب‌های بیمار.

معاینات تصویری

اگر بیمار دچار سردردهای غیرمعمول یا پیچیده‌ای باشد و یا موردی غیرعادی در معاینات مشاهده شود، پزشک ممکن است معاینات دیگری را برای مشخص کردن وجود علت‌هایی جدی برای سردرد مانند تومور مغزی یا آنوریسم توصیه کند.

روش‌های تصویربرداری مغزی رایج عبارت‌اند از:

1.  سی ‌تی ‌اسکن:
   این روش تصویربرداری از یک سری اشعه‌ی X برای ایجاد تصاویر مقطع عرضی از مغز بیمار استفاده می‌کند.
2.  ام آر آی MRI:
   این روش تصویربرداری از یک میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویری کامل‌تر از مغز و عروق خونی استفاده می‌کند.

آیا سردرد خوشه ای درمان می شود؟

هیچ درمانی برای سردردهای خوشه ای وجود ندارد و هدف از درمان تنها کاهش شدت درد، کوتاه‌تر کردن دوره‌ سردرد و جلوگیری از حملات می‌باشد.

از آنجایی‌که سردردهای کلاستر به‌طور ناگهانی بروز می‌کند و ممکن است در مدت کوتاهی فروکش کند، ارزیابی و درمان درد سردرد خوشه ای دشوار خواهد بود و به درمان‌ها و داروهایی با سرعت عمل بالا نیاز دارد.

درمان سردرد خوشه ای

پیشگیری از سردرد خوشه ای یا کلاستر

درمان‌های پیشگیرانه در آغاز شروع دوره خوشه‌ای و با هدف خنثی کردن حملات آغاز می‌شوند. روش‌های درمانی که در پایین به آن‌ها اشاره خواهیم کرد، روش های موثر برای پیشگیری از سردرد های خوشه ای و  سردردهای حاد هستند.

راههای پیشگیری سردرد کلاستر یا خوشه ای عبارتند از:

1. اکسیژن ‌تراپی
2. تریپتان‌ها
3. اکترئوتید
4. بی‌حسی موضعی
5. دی هیدروارگوتامین
6. بلاک کننده‌های کانال کلسیم
7. کورتیکوستروئیدها
8. کربنات لیتیوم
9. بلاک عصبی
10. ملاتونین

اکسیژن ‌تراپی

تنفس ۱۰۰ درصدی اکسیژن از طریق یک ماسک با حداقل سرعت، یعنی حداقل ۱۲ لیتر در دقیقه می‌تواند به‌ طور چشمگیری سبب تسکین سردرد کلاستر در اکثر بیماران شود. اثرات این روش ایمن و کم‌هزینه را می‌توان در طی ۱۵ دقیقه احساس کرد.

تریپتان‌ها

نوع تزریقی سوماتریپین (لمیترکس) که معمولا برای درمان میگرن استفاده می‌شود، همچنین مؤثر برای درمان سردرد خوشه‌ ای حاد می‌باشد.

اکترئوتید

اکترئوتید (ساندستاتین)، یک نسخه ترکیبی و قابل تزریق از سوماتستاتین هورمون مغزی است و موثر جهت درمان سردردهای کلاستر در برخی افراد می‌باشد.

بی‌حسی موضعی

اثر بی‌حس‌کننده مواد بی‌حسی موضعی مانند لیدوکائین (زایلوکائین) که از طریق بینی مصرف می‌شود، ممکن است برای درمان سردردهای خوشه‌ای در برخی افراد مؤثر باشد.

دی هیدروارگوتامین

نوع تزریقی دی هیدروارگوتامین می‌تواند مسکنی مؤثر برای برخی افراد مبتلا به سردرد کلاستر باشد.

بلاک کننده‌های کانال کلسیم

وراپامیل (کلان Calan، ورلان Verelan، دیگر عامل‌ها) که یک عامل بلاک کننده کانال کلسیم است، اولین گزینه برای پیشگیری از سردرد خوشه‌ ای می‌باشد. وراپامیل را می‌توان با داروهای دیگر مصرف کرد. گاهی برای کنترل سردرد خوشه‌ای مزمن باید از این دارو در بلندمدت استفاده شود.

کورتیکوستروئیدها

داروهای ضدالتهاب بنام کورتیکوستروئیدها، مانند پردنیسون، داروهای پیشگیری ‌کننده‌ای با سرعت عمل بالایی هستند که ممکن است برای بسیاری از افراد مبتلا به سردردهای خوشه‌ای موثر واقع شوند.

کربنات لیتیوم

در صورتی‌ که داروهای دیگر قادر به جلوگیری از سردردها نباشند، کربنات لیتیوم که برای درمان اختلال دوقطبی استفاده می‌شود که ممکن است برای جلوگیری از سردرد خوشه‌ای مزمن موثر باشد.

بلاک عصبی

تزریق یک عامل بی‌حسی و کوستروئید در ناحیه اطراف عصب پس‌سری، واقع ‌شده در پشت سر، ممکن است سردرد خوشه‌ ای مزمن را تسکین دهد. تزریق یک بلوک عصبی در پس سر ممکن است برای تسکین موقتی سردرد موثر باشد تا وقتی‌که داروهای پیشگیری بلندمدت اثر کنند.

ملاتونین و کاهش تعداد دفعات بروز سردرد

مطالعات صورت گرفته روی تعدادی از بیماران نشان داده‌اند که مصرف ۱۰ میلی‌گرم ملاتونین در غروب می‌تواند تعداد دفعات بروز سردرد خوشه‌ای را کاهش دهد. دیگر داروهای پیشگیرانه که برای سردرد کلاستر استفاده می‌شوند شامل داروهای ضد تشنج از جمله تپیرامات (توپاماکس، کوادکسی ایکس ار) می‌شود.

جراحی

 پزشکان به ‌ندرت ممکن است روش‌های جراحی را برای برخی بیماران مبتلا به سردرد خوشه‌ ای توصیه کنند، این روش مناسب بیمارانی است که با داروهای تهاجمی تسکین نمی‌یابند یا کسانی که توانایی تحمل داروها یا عوارضشان را ندارند.

درمان سردرد خوشه ای با تحریک عمیق مغز

تحریک عمیق مغز برای درمان سردرد خوشه ای یک روش مؤثر است اما هنوز تأثیر درمانی آن برای بیمارانی که نسبت به درمان‌های دیگر واکنشی نشان نمی‌دهند، ثابت نشده است. از آنجایی‌که این روش شامل کاشت الکترودهایی در عمق مغز می‌باشد، ممکن است خطرات قابل ‌توجهی را مانند عفونت یا خونریزی مغزی، در پی داشته باشد.

برای سردرد به چه دکتری مراجعه کنم؟

برای سردرد باید به دکتر متخصص مغز و اعصاب تهران مراجعه کنید. تخصص مغز و اعصاب تنها رشته‌ای است که به صورت تخصصی درمان انواع سردرد شامل سردرد خوشه‌ای (کلاستر)، سردرد سینوزیتی، سردرد میگرنی، سردرد عصبی (تنشی) و … فعالیت می‌کند. دکتر سردرد با در نظر گرفتن شرایط و علائم بیمار، مناسب‌ترین راهکار و روش را برای درمان ارائه می‌دهد.

بهترین دکتر برای سردرد در تهران کیست؟

بهترین دکتر سردرد در تهران کسی است که به سخنان بیمار کاملا گوش داده و علائم او را با در نظر گرفتن شرایطی که دارد بررسی نماید. پس از معاینه کامل بیمار و یافتن علت اصلی سردرد توسط پزشک مغز و اعصاب، از بهترین و مناسب‌ترین روشهای درمانی استفاده می‌شود تا بهبودی بیمار هر چه سریعتر به دست آید.

اگر به هنگام ورزش کردن و یا پس از آن احساس سردرد می‌کنید احتمالا شما از عارضه‌ای به نام سردرد ورزشی رنج می‌برید!

سردرد ورزشی چیست؟

سردرد ناشی از خستگی که با نام سردرد ورزشی نیز شناخته می‌شوند، علائمی همچون سردرد‌های میگرنی داشته و توسط فعالیت فیزیکی و سردردهای سرفه‌ای فعال می‌شود. سردرد ورزشی معمولا در افراد کم سن‌تر ایجاد می‌شوند، از سنین نوجوانی تا ۵۰ سالگی.

این نوع از سردرد معمولا پس از ورزش‌های طولانی مدت بروز می‌کند. سردرد معمولا در زمان اوج فعالیت ایجاد شده و با متوقف کردن ورزش به‌تدریج از بین می‌رود. با این حال در برخی از موارد ممکن است این سردرد تا ۲ روز در بدن فرد باقی بماند.

انواع و علائم سردرد‌های ورزشی

انواع سردردهای ورزشی شامل موارد زیر است:

1. سردردهای اولیه
2. سردردهای ثانویه

سردردهای ورزشی اولیه

سردردهای ورزشی اولیه که با نام سردردهای ناشی از خستگی نیز شناخته می‌شوند، در حین ورزش شدید و طولانی مدت مثل تنیس، دو، بسکتبال و وزنه‌برداری و یا پس از آن به دلیل گشاد شدن رگ‌های خونی درون جمجمه ایجاد می‌شوند.

این سردرد ممکن است به هنگام تماس جنسی نیز بروز پیدا کنند. از جمله دیگر عوامل ایجاد کننده‌ی سردرد ورزشی می‌توان به ورزش کردن در گرما، رطوبت یا ارتفاعات زیاد اشاره کرد. ضربان هایی که معمولا در هر دو طرف سر احساس می‌شوند یکی از علائم سردردهای ورزشی می‌باشند.

این سردردها ممکن است بین ۵ دقیقه تا ۴۸ ساعت ماندگاری داشته باشند.

سردرد ورزشی چیست؟

سردردهای ورزشی ثانویه

سردردهای ورزشی ثانویه به علت مشکلات سلامتی ایجاد می‌شوند. میانگین سنی افرادی که به سردردهای ثانویه مبتلا می‌شوند ۴۲ سال است. از جمله مشکلات ایجاد کننده این نوع از سردرد می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

• مثل عفونت سینوس‌ها
• تومورهای خوش‌خیم و بدخیم
• انسداد مسیر جریان مایع مغزی نخاعی
• کاهش جریان خون در شریان‌ها
• خونریزی ساب آراکنوئید
• خونریزی بین مغز و غشای محافظ آن

از جمله علائم سردردهای ورزشی ثانویه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• درد ضربان دار
• استفراغ
• از دست دادن هوشیاری
• گرفتگی گردن
• دوبینی چشم
• میگرن
• بیماری مزمن انسدادی ریه
• استفاده‌ی آنابولیک آستروئید

این علائم به مدت ۱ روز و یا بیشتر ممکن است ادامه داشته باشد.

سایر علائم سردرد ناشی از خستگی

این سردردها می‌توانند علائمی مشابه با میگرن داشته باشند. از دیگر علائم سردرد ورزشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حالت تهوع و استفراغ
• حساسیت به نور
• حساسیت به صدا

علائم سردرد ناشی از خستگی

در صورتی که به میگرن مبتلا هستید، احتمال ابتلای شما به سردردهای ورزشی نیز بیشتر می‌شود.

اگر تا کنون سابقه سردرد‌‌‌های ورزشی را نداشته اید و این سردرد به صورت ناگهانی ایجاد شده است و یا اولین دفعه بروز آن است، می‌بایست حتما به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. سردردهای ناشی از خستگی معمولا بدون ضرر بوده ولی در برخی از موارد نادر می‌توانند هشداری برای وجود علائم آنوریسم مغزی یا تومور مغزی باشد.

اگر دیگر علائم آنوریسم مغزی را دارید و یا در خانواده شما سابقه آنوریسم مغزی وجود دارد ممکن است پزشک آزمایشاتی مثل سی تی اسکن و یا اسکن ام آر آی را برای شما تجویز کرده و سلامت شما را بررسی کند.

در صورتی که سردرد شما علت خاصی نداشته باشد احتمالا پزشک به شما توصیه می‌کند از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن استفاده کنید.

علت سردرد بعد ورزش چیست؟

افزایش فشار خون در عروق خونی مغز اصلی‌ترین علت سردرد بعد ورزش است.

در بسیاری از موارد که عارضه‌های جدی‌تری وجود داشته است، سردرد به علت ورزش کردن شدیدتر شده است ولی در مواردی که سردرد صرفا به علت ورزش کردن به وجود آمده باشد، احتمالا خطری وجود نداشته و یک سردرد ناشی از خستگی خواهد بود.

سردردهای ناشی از خستگی به دلیل خستگی زیاد و یا فعالیت‌های فیزیکی زیر ایجاد می‌شوند:

• وزنه‌برداری
• تنیس
• دویدن به‌خصوص در مسافت‌های طولانی
• پارو زدن
• شنا کردن
• غواصی

از دیگر دلایل سردرد بعد از ورزش می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تغذیه‌ی نامناسب
• گرما
• رطوبت زیاد
• تغییر در فشار هوا
• ورزش کردن در ارتفاعات زیاد
• کافئین و قند خون پایین

نشانه‌های سردرد در ورزشکاران

از نشانه‌های سردرد در ورزشکاران عبارتند از:

• سردرد ضربان دار
•  بین ۵ دقیقه تا ۴۸ ساعت زمان می‌برد.
• سردرد به علت ورزش شدیدتر شده و یا در حین ورزش کردن یا پس از آن ایجاد می‌شود.
• سردرد به علت عارضه‌های دیگر ایجاد نشده است.

راه‌های درمان سردرد‌ ورزشی

در ادامه راه‌های درمان سردرد بعد از ورزش را در دو بخش زیر ارائه می‌دهیم:

1. درمان سردرد ورزشی اولیه
2. درمان سردرد ورزشی ثانویه

درمان سردرد ورزشی اولیه

برای درمان سردردهای ورزشی خوش‌خیم اولیه، پزشک احتمالا داروهای فشار خون و یا ایندومتاسین که یک داروی ضد التهاب است را برای شما تجویز می‌کند. ممکن است پزشک به بیمار توصیه کند تا از داروهای مسکن بدون نسخه استفاده کرده، قبل از ورزش کردن بدن خود را گرم کند و یا  ورزش کردن در گرما و رطوبت زیاد خودداری کند.

درمان سردرد ناشی از خستگی

در صورتی که بیمار به‌وفور شاهد سردردهای ورزشی باشد، ممکن است پزشک برای او داروهایی را تجویز کند که با استفاده از آن‌ها قبل از ورزش کردن، می‌توان از بروز سردرد‌ ورزشی با دارو جلوگیری کرد.

استفاده از ناپروکسن و ایندومتاسین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از ورزش کردن می‌تواند در برخی از موارد از بروز سردردهای ورزشی اولیه جلوگیری کند. با این‌حال در موارد درمان با ایندومتاسین و ناپروکسن باید بیمار تحت نظر باشد تا از بروز مشکلات بعدی جلوگیری شود.

بتابلوکر‌هایی مثل نادولول و پروپرانولول نیز برای جلوگیری از سردردهای ورزشی مفید گزارش شده‌اند و استفاده آن‌ها برای افرادی که نمی‌توانند ناپروکسن یا ایندومتاسین مصرف کنند مناسب است.

از آن جایی که سردردهای ورزشی خاصیت خود کنترلی دارند پیشنهاد می‌شود که پس از ۶ ماه درمان را متوقف کنید. برای نکات و توصیه‌هایی در مورد جلوگیری از سردردهای اولیه به پزشک مراجعه کنید.

درمان سردرد ورزشی ثانویه

سردردهای ورزشی ثانویه ناشی از میگرن را می‌توان همانند تمامی سردردهای میگرنی و با استفاده از داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه درمان کرد. معمولا برای سردردهای ناشی از سینوزیت نیز آنتی بیوتیک تجویز می‌شود.

ولی در صورتی که سردرد به علت خونریزی مغزی ایجاد شده باشد موقعیت بسیار جدی‌تر بوده و ممکن است رسیدگی‌های پزشکی فوری ضروری باشند. احتمالا پزشک از تمامی روش‌های کمکی استفاده کرده، یک لوله را برای خالی کردن خون وارد مغز کرده و یا یک عمل جراحی برای ترمیم منشا خونریزی انجام می‌دهد.

کنترل فشار خون و جلوگیری از تشنج از جمله اصلی‌ترین اهداف در طول این موقعیت اورژانسی خواهند بود.

راه‌های پیشگیری از سردرد بعد ورزش

برای پیشگیری از سردرد بعد ورزش در زیر مراحل ساده‌ای ذکر شده‌اند که می‌توانید آن‌ها را دنبال کنید:

• تغذیه مناسب و استفاده از آب کافی
• بدن خود را گرم و سرد کنید
• انتخاب ورزش مناسب

تغذیه مناسب و استفاده از آب کافی

کمبود آب بدن و سطح پایین قند خون از دشمنان بدن انسان می‌باشند. یک ساعت و نیم قبل از شروع ورزش، یک غذای جامد خورده و آب بنوشید. در طول ورزش و پس از آن آب بنوشید تا آب از دست رفته از طریق عرق بدن جبران شود.

همچنین بهتر است در طول ورزش یا قبل از آن یک میوه یا غذای آماده بخورید تا از کاهش سطح قند خون جلوگیری شود. در انتخاب خود دقت کرده و از خوراکی‌هایی که ممکن است باعث تحریک شدن سردرد شما شوند خودداری کنید.

بدن خود را گرم و سرد کنید

گرم کردن و سرد کردن دقیق بدن ممکن است غیرضروری به نظر برسند ولی شروع ناگهانی ورزش در برخی افراد موجب سردردهای ورزشی می‌شود. ۵ تا ۱۰ دقیقه از زمان خود را به انجام حرکات کششی برای گرم کردن و سپس سرد کردن بدن پس از پایان تمرینات اختصاص دهید.

انتخاب ورزش مناسب

مناسب‌ترین ورزش‌ها از نظر ایجاد سردرد، ورزش‌های هوازی ملایم مثل آرام دویدن، شنا، پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری می‌باشند. ورزش کردن ۳ بار در هفته هر بار به مدت ۳۰ دقیقه یک هدف بسیار مناسب است، ولی باید اهداف خود را با توجه به توانایی‌های بدن خود تعیین کنید.

قبل از گشتن به دنبال مزایا و اثرات برنامه ورزشی خود، ۶ هفته به بدن فرصت دهید تا به برنامه جدید عادت کند. در صورتی که یک فرد تازه در حال شروع ورزش باشد، باید به آرامی برنامه او را سنگین‌تر کرد. چرا که سنگین شدن ناگهانی برنامه ورزشی می‌تواند موجب تحریک سردرد ورزشی شود.

یکی از مشکلات شایعی که بسیاری از افراد از آن شکایت دارند و برای درمان آن به دکتر مغز و اعصاب در تهران مراجعه می‌کنند، سردرد می‌باشد. در برخی از افراد سردرد به دلیل بیماری میگرن ایجاد می‌شود و باعث ناتوانی فرد در انجام کارهایش می‌گردد.

میگرن چیست و چه عوارضی دارد؟

تمام افراد به سردرد مبتلا می‌شوند. اما بر خلاف تصور عموم، میگرن فقط یک سردرد شدید نیست. میگرن مجموعه‌ای از علائم عصبی ناتوان کننده است که معمولا منجر به درد شدید تکرارشونده در یک طرف سر می‌شود. در یک سوم از حملات میگرنی، سردرد در هر دو طرف سر ایجاد می‌شود.

حملات میگرنی بین ۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد و معمولا با یکی از نشانه‌های زیر همراه هستند:

• مشکل بینایی
• تهوع، استفراغ
• سرگیجه
• حساسیت شدید به صدا، نور، بو و هرگونه تماس
• سوزش و بی حسی در دو طرف صورت

البته، علائم میگرن در افراد مختلف با هم متفاوت است و هر کسی ممکن است دچار حملات میگرنی منحصر به فردی شود.

به‌طور کلی سردردهای میگرنی یک بیماری شایع در میان مردم است. از هر ۵ زن، یک نفر و از هر ۱۵ مرد، یک نفر به آن مبتلا هستند. میگرن معمولا از اوایل میانسالی شروع می‌شود. اگر دچار علائم شدید میگرن، مانند سردردهای شدید و استفراغ هستید، باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید.

میگرن چیست؟

داروهای مسکن مانند پاراستامول یا ایبوپروفن برای کاهش درد موثر هستند. اما مراقب باشید که بیش از حد داروهای مسکن مصرف نکنید زیرا مصرف بیش از حد مسکن در بلند مدت باعث سخت‌تر شدن درمان می‌شود.

دلایل سردرد میگرنی

علت اصلی میگرن شناخته شده نیست، اما اعتقاد بر این است که فعالیت غیرطبیعی مغز بر سیگنال‌های عصبی، مواد شیمیایی و رگ‌های خونی مغز باعث سردرد میگرنی می‌شود.

علت ایجاد چنین تغییری در عملکرد مغز مشخص نیست اما احتمالا ژن‌های فرد باعث ایجاد برخی از محرک‌های خاص در فرد می‌شود که در نهایت منجر به میگرن می‌گردد.

محرک های سردرد میگرنی

محرک های سردرد میگرنی به شرح زیر است:

• محرک‌های هورمونی
• محرک‌های احساسی
• محرک‌های فیزیکی
• محرک‌های غذایی
• محرک‌های محیطی
• داروها

محرک‌های هورمونی (تغییرات هورمونی)

برخی از زنان در روزهای نزدیک عادت ماهانه دچار میگرن می‌شوند؛ زیرا در این زمان سطح هورمون‌هایی مانند استروژن تغییر می‌کند. سردرد میگرنی مزمن که در اثر تغییرات هورمونی ایجاد می‌شود معمولا از دو روز قبل از شروع عادت ماهانه تا سه روز بعد از اتمام عادت ماهانه ادامه خواهد داشت.

محرک‌های احساسی

محرک‌های احساسی ایجاد کننده میگرن شامل موارد زیر است:

• استرس
• تنش
• شوک
• افسردگی
• هیجان

علت سردرد میگرنی

محرک‌های فیزیکی

محرک‌های فیزیکی که منجر سردردهای میگرنی می‌شود عبارتند از:

• خوب نخوابیدن
• کار شیفتی
• قرارگیری بدن در وضعیت نامناسب
• تنش گردن و شانه
• تغییر ریتم کاری بدن در اثر سفرهای هوایی طولانی مدت
• پایین بودن قند خون (هیپوگلیسمی)

محرک‌های غذایی

محرک‌های غذایی ایجادکننده میگرن شامل موارد زیر است:

• حذف، تاخیر یا بی‌نظمی در وعده‌های غذایی
• کم آبی
• الکل
• تیامین که به عنوان یک ماده افزودنی به مواد غذایی اضافه می‌شود.
• محصولات کافئین‌دار مانند چای و قهوه
• برخی غذاهای خاص مانند شکلات، مرکبات و پنیر

محرک‌های محیطی

محرک‌های محیطی که باعث بروز سردرد میگرنی می‌شود عبارتند از:

• نور زیاد
• صفحات چشمک زن، مانند صفحه تلویزیون و کامپیوتر
• سیگار کشیدن (یا قرارگیری در اتاق‌های دارای دود)
• صداهای بلند
• تغییرات آب و هوا، مانند تغییر میزان رطوبت هوا یا قرارگیری در هوای خیلی سرد
• بوهای تند

داروهایی که باعث میگرن می شوند

داروهای محرک میگرن به شرح زیر است:

• برخی از داروهای خواب آور
• قرص‌های ترکیبی ضد بارداری

نشانه ها و علائم میگرن

علائم میگرن ممکن است در چهار مرحله در فرد ایجاد شود. این مراحل عبارتند از:

1. مدتی قبل از شروع سردرد
2. دقیقا قبل از شروع سردرد
3. در حین سردرد
4. بعد از سردرد

هرچند تمام سردردهای میگرنی شبیه یکدیگر نیستند اما علائم رایج میگرن را می‌توان به‌صورت زیر بیان کرد:

• درد متوسط تا شدید در یک طرف سر.
• سردرد شدید، ضربه ای و همراه با سوزش.
• تشدید سردرد در هنگام انجام فعالیت فیزیکی و افزایش فشار.
• عدم توانایی انجام فعالیت‌های روزمره به علت وجود سردرد.
• احساس ناخوشی و استفراغ.
• افزایش حساسیت به نور و صدا، که با دراز کشیدن در یک محل تاریک و آرام این احساس کاهش می‌یابد.
• برخی از افراد علائمی مانند تعریق، افزایش دمای بدن، درد معده و اسهال نیز دارند.

میگرن اورا چیست؟

در اکثر افراد مبتلا به میگرن، اوراها نقش یک هشدار دهنده را دارند که به آنها می‌گوید سردرد به زودی آغاز می‌شود. اما در بسیاری از افراد اوراها وجود ندارند. اوراها در حقیقت اختلالات ادراکی هستند.

برخی از این اختلالات عبارتند:

• افکار یا تجربیات گیج کننده.
• مشاهده نورهای عجیب و غریب، درخشان و یا چشمک زن.
• مشاهده خطوط زیگزاگی در مسیر دید.
• وجود نقاط کور یا خالی در مسیر دید.
• احساس سوزن سوزن شدن دست‌ها و پاها.
• مشکل در صحبت کردن.
• سفتی شانه‌ها، گردن یا اندام‌ها.
• احساس بوهای نامطبوع.
• مشاهده اشیای غیر واقعی، مانند ردیفی از اشیای شفاف.

علائم خطرناک میگرن

اگر افراد مبتلا به میگرن دچار علائم غیرطبیعی و نگران‌کننده‌ شدند باید به پزشک مراجعه کنند و از اینکه به میگرن مبتلا هستند ناراحت نباشند. اگر بیمار قبلا علائم زیر را نداشته، باید وجود چنین علائمی را جدی بگیرد. علائم خطرناک میگرن عبارتند از:

• سردرد شدید غیرعادی
• اختلال بینایی
• کاهش حس
• اختلالات تکلم

تشخیص میگرن توسط دکتر چگونه است؟

درمان سردرد میگرنی مستلزم تشخیص صحیح بیماری است. برای تشخیص میگرن در فرد، پزشک ابتدا سوالاتی در مورد سابقه سردرد از بیمار می‌پرسد. توصیف کامل علائم و ویژگی‌های بیماری برای تشخیص صحیح بیماری لازم است.

به‌طور کلی روش های تشخیص میگرن شامل موارد زیر است:

• آزمایش‌های عصبی
• آزمایش‌های فیزیکی
• سایر آزمایش‌ها

تشخیص میگرن از طریق آزمایش‌های عصبی

هدف از آزمایش‌های عصبی، کشف و از بین بردن آن دسته از بیماری‌های مغز یا اعصاب است که باعث سردرد و میگرن می‌شوند. اکثر سردردها خوش‌خیم هستند. هدف از انجام برخی از آزمایش‌ها، یافتن اختلالات ساختاری یا فیزیکی مغز که باعث سردرد شدید می‌شوند است.

تشخیص میگرن

اختلالاتی که منجر به سردرد میگرنی شدید می‌شوند عبارتند از:

• تومور مغزی
• آبسه مغزی (عفونت مغز)
• هموراژی (خونریزی مغزی)
• مننژیت ویروسی یا باکتریایی (عفونت یا التهاب غشاء اطراف مغز و نخاع)
• افزایش فشار درون جمجمه‌ای
• هیدروسفالی (تولید غیر طبیعی مایع در مغز)
• بیماری عفونی مغز مانند مننژیت یا بیماری لایم
• آنسفالیت (التهاب و تورم مغز)
• لخته‌ خون
• ضربه به سر
• انسداد یا بیماری سینوس‌ها
• اختلالات رگهای خونی
• آسیب‌های مغزی

تشخیص میگرن از طریق آزمایش‌های فیزیکی

پس از ارزیابی سوابق پزشکی بیمار، پزشک بیمار را به‌صورت کامل معاینه می‌کند. پزشک به دنبال یافتن علائمی است که باعث ایجاد سردرد می‌شوند. این علائم عبارتند از:

• تب یا هرگونه اختلال در تنفس، ضربان قلب، یا فشار خون
• عفونت
• حالت تهوع و استفراغ
• اغتشاش ذهنی
• تشنج
• کاهش سطح هوشیاری
• عدم تعادل و احساس افتادن
• گیجی

سایر آزمایش‌ها جهت تشخیص میگرن

برای یافتن علت میگرن، انجام آزمایش‌های دیگری نیز نیاز است. این آزمایش‌ها عبارتند از:

• سی تی اسکن
• ام ار ای
• رادیوگرافی از سینوس‌ها
• الکتروسفالوگرام

تشخیص میگرن با سی تی اسکن

در سی تی اسکن، با استفاده از کامپیوتر و اشعه ایکس، تصاویری مقطعی تهیه می‌شود. اگر بیمار هر روز، یا هر چند روز یکبار به سردرد مبتلا شود، برای تشخیص میگرن، پزشک سی تی اسکن سر برای او تجویز می‌کند.

تشخیص میگرن با ام ار ای

ام ار ای بدون استفاده از اشعه ایکس، تصاویر یا عکس‌هایی بسیار شفاف از مغز تهیه می‌کند.

تشخیص میگرن با عکس رادیوگرافی از سینوس‌ها

هرچند سی تی اسکن و ام آر آی جزئیات بیشتری را نسبت به عکس رادیوگرافی نشان می‌دهند، اما اگر پزشک به وجود مشکلی در سینوس‌ها شک کند، عکس رادیوگرافی را برای تشخیص میگرن تجویز می‌کند.

تشخیص سردردهای میگرنی از طریق الکتروسفالوگرام

الکتروسفالوگرام یک آزمایش استاندارد برای تشخیص علت سردرد نیست، اما اگر پزشک احتمال وجود تشنج بدهد، الکتروسفالوگرام را برای بیمار تجویز می‌کند.

درمان قطعی میگرن

هیچ روش درمانی منحصر به فردی برای درمان قطعی میگرن وجود ندارد. هدف از درمان میگرن، جلوگیری از حملات شدید و کاهش علائم میگرن است. ایجاد برخی تغییرات در سبک زندگی باعث کاهش احتمال ابتلا به میگرن خواهد شد. این تغییرات عبارتند از:

• داشتن خواب کافی
• کاهش استرس
• آشامیدن آب کافی
• اجتناب از برخی غذاهای خاص
• فعالیت ورزشی منظم

درمان قطعی میگرن

اگر تغییرات بالا باعث کاهش علائم و نشانه های میگرن یا تعداد دفعات میگرن شد، سپس از درمان‌هایی برای اجتناب از رویارویی با محرک‌ها، کنترل علائم، و استفاده از دارو استفاده می‌شود.

روش‌ها و داروهای مختلفی برای درمان میگرن وجود دارد. از جمله روش های درمان میگرن می‌توان به مورد زیر اشاره کرد:

• داروهای مسکن
• داروهای ضد تهوع و استفراغ
• جراحی
• داروهای پیشگیری کننده

داروهای مسکن برای میگرن

داروهای مسکن باید قبل از شروع درد میگرن مصرف شوند. داروهای مسکنی که بدون نسخه به فروش می‌رسند عبارتند از:

• ناپروکسن
• ایبوپروفن
• استامینوفن

معمولا دیگر داروهای ضد درد مانند آسپرین با کافئین و استامینوفن، می‌توانند سردرد را متوقف کرده یا درد را کاهش دهند.

داروهای ضد تهوع و استفراغ

ممکن است برای کنترل حالت تهوع و استفراغ از متوکلوپرامید استفاده شود. برای درمان میگرن شدید یا میگرن‌هایی که با داروهای پیشخوانی درمان نمی‌شوند، آگونیست‌های سروتونین، مانند سوماتریپتان نیز تجویز می‌‌شوند.

برای کاهش علائم میگرن از مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین و داروهای ضد افسردگی مانند تری سایکلیک استفاده می‌شود.

درمان میگرن با استفاده از جراحی

در دهه اخیر، روش‌های جدیدی برای درمان میگرن ابداع شده است. ثابت شده است که تزریق بوتولینوم توکسین (بوتاکس) و فشارزدایی شاخه‌های حسی برون جمجمه‌ای اعصاب سه شاخه و رشته‌های عصبی مهره‌های گردنی با جراحی باعث کاهش یا رفع علائم میگرن در بیمارانی که به دارو جواب نداده‌اند، می‌شود.

داروهای پیشگیری کننده

پیشگیری از میگرن با اجتناب از محرک‌های میگرن شروع می‌شود. هدف اصلی از پیشگیری، کاهش دفعات، درد و طول زمان سردردهای میگرنی و افزایش تاثیر دیگر داروها است.

چندین روش برای جلوگیری از میگرن وجود دارد که از تغییر رژیم غذایی و ورزش تا داروهای تجویزی متغیر هستند. این روش‌های درمانی عبارتند از:

• تجویز داروهای بلاک کننده بتا
• داروهای ضد انعقادی
• داروهای ضد افسردگی
• گاباپنتین
• بوتولینوم توکسین A (بوتاکس)
• داروهای گیاهی و ویتامین‌هایی مانند کانابیس، کوآنزیم Q10، بابونه، سیترات منیزیم، ریبوفلاوین (ویتامین ب ۲)، ویتامین ب ۱۲، ملاتونین
• ورزش، خواب و فعالیت جنسی

برای میگرن چه دکتری باید رفت؟

تخصص مغز و اعصاب، تنها رشته‌ای است که به صورت تخصصی در مورد درمان انواع سردرد و میگرن فعالیت نموده و و پزشکان این حوزه تجربه کافی برای بررسی و معاینه بیمار و همچنین ارائه بهترین راهکار درمانی را دارد. دکتر مغز و اعصاب پس از معاینه کامل بیمار و بررسی علائم و یافتن علت بیماری، از جدیدترین روش‌های درمان برای بهبود کامل و قطعی بیمار استفاده می‌نماید.

دلایل سردرد شدید و راههای درمان

سردرد ناراحتی بسیار شایعی است که اکثر ما آن را بارها تجربه کرده‌ایم و این بیماری به سن، نژاد و جنسیت خاصی محدود نمی‌شود. سردرد شدید گاهی نشانه استرس یا اضطراب عاطفی است و گاهی پیامد ابتلا به اختلال‌هایی چون بیماری میگرن، فشار خون بالا، اضطراب یا افسردگی محسوب می‌شود که لازم است با پزشک مغز و اعصاب مشورت کنید.

سردرد مشکلات دیگری را نیز به دنبال دارد. برای مثال بیماران مبتلا به سردردهای میگرنی مزمن در انجام وظایف شغلی یا تحصیلی خود به مشکل برمی‎خورند.

پزشکان درمان‌های متعددی را برای سردرد های شدید توصیه می‌کنند که از آن جمله می‌توان به مصرف مسکن و ایجاد تغییراتی مفید در سبک زندگی مانند نوشیدن آب کافی یا بهبود کیفیت خواب اشاره کرد.

سردرد چیست؟

به دردی که از سر یا بخش بالایی گردن شروع می‌شود، سردرد گویند. منشا درد بافت‌ها و ساختارهایی است که جمجمه یا مغز را دربر می‌گیرد؛ چرا که خود مغز هیچ عصبی ندارد که باعث ایجاد حس درد (فیبرهای درد) شود.

لایه بافتی نازکی، موسوم به پریوستئوم که در اطراف استخوان‌ها وجود دارد، عضلات دربرگیرنده جمجمه، سینوس‌ها، چشم‌ها و بافت‌های نازک پوشاننده سطح مغز و نخاع (مننژها)، سرخرگ‌ها، سیاهرگ‌ها و عصب‌ها همگی ممکن است ملتهب یا تحریک شوند و به سردرد شدید دامن بزنند.

سردرد می‌تواند سنگین، تیز، ضربان‌دار، مداوم، دوره‌ای، خفیف یا شدید باشد.

سردرد شدید نشانه چیست؟

پژوهش‌های پزشکی نشان داده است که بیش از ۷۰ % از سردردها از مشکلات مربوط به مناسبات میان‌فردی، برای مثال اختلال در روابط شغلی نشأت می‌گیرد.

افسردگی و از دست دادن حافظه کوتاه مدت که بهره‌وری و شادابی بیمار را نیز تحت الشعاع قرار می‌دهد، از جمله مشکلاتی است که در میان افراد دچار سردردهای مکرر شیوع بالایی دارد.

سردرد شدید و مزمن

از آنجایی که سردرد می‌تواند علامت عارضه‌ای جدی باشد، چنانچه از سردرد شدید و مداوم یا مکرر رنج می‌برید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

اگر سردرد دردناک‌تر و آزاردهنده‌تر از سر دردهای قبلی ر ا تجربه می‌کنید و پس از مصرف مسکن بهبود نیافت یا با علائمی مانند گیجی و منگی، تب، تغییرات حسی و گرفتگی و کج شدن گردن همراه شد، به سرعت با پزشک تماس بگیرید.

متخصص مغز و اعصاب می‌توانند علت‌های سردرد را از جمله عفونت، سکته و یا استرس به خوبی تشخیص داده و درمان‌های مناسب با نوع بیماری را تجویز نماید.

علت سردرد شدید و مزمن

علت سردرد شدید و مزمن شامل موارد زیر است:

1. علل عصب شناختی
2. عامل‌های مرتبط با سبک زندگی
3. عفونت و آلرژی
4. زیاده‌روی در مصرف دارو

علل عصب‌شناختی

علل عصب‌شناختی سردرد عبارتند از:

1. نورالژی اکسی‌پیتال
2. آرتریت گیجگاهی
3. نورالژی عصب سه قلو

نورالژی اکسی‌پیتال

دو عصب اکسی‌پیتال در ستون فقرات بالای گردن وجود دارد که از عضله‌های جمجمه عبور می‌کند. تحریک یکی از این عصب‌ها دردی ناگهانی مانند شوک الکتریکی و همراه با سوزش را در پی دارد. این درد غالبا فقط در یک سمت سر حس می‌شود.

آرتریت گیجگاهی

در این عارضه شریان‌هایی که خون را به سر و مغز می‌رساند، ملتهب شده و آسیب دیده است. این فشار به علائم دیگری چون اختلال دید، درد شانه یا مفصل ران، درد فک و کاهش وزن نیز دامن می‌زند.

نورالژی عصب سه قلو

این عارضه مزمن عصب‌هایی را درگیر می‌کند که پیام‌های حسی صورت را به مغز منتقل می‌کنند. کوچکترین تحریک صورت انفجار درد را در پی خواهد داشت.

دلایل جدی‌تر سردرد که باعث بروز درد در یک سمت سر می‌شود، عبارت است از:

• وارد شدن ضربه به سر
•  آنوریسم
•  تومورهای خوش‌خیم یا بدخیم و سرطانی

علت سردرد شدید

عامل‌های مرتبط با سبک زندگی

سردرد در اکثر موارد از عامل‌های زیر نشأت می‌گیرد:

•  استرس
• خستگی مزمن
•  گرسنگی
•  ناراحتی‌های عضلات گردن
•  عوارض جانبی داروها: برای مثال مصرف درازمدت داروهای مسکن غیر تجویزی

عفونت و آلرژی

آلرژی‌ها و عفونت‌های سینوسی نیز باعث سردرد شدید می‌شود. سردردهای ناشی از عفونت‌های سینوسی نتیجه التهاب است که به فشار و درد پشت استخوان‌های گونه و پیشانی منجر می‌شود.

زیاده‌روی در مصرف دارو

مصرف بیش از حد دارو برای درمان سردرد، خود باعث سردردهای شدید می‌شود. این نوع سردرد دومین اختلال شایع سردرد ثانویه با میزان شیوع ۵ % است.

اثر مصرف خودسرانه دارو معمولاً پس از بیدار شدن از خواب بیشترین شدت را دارد.

علائم سردرد شدید چیست؟

سردردهای شدید معمولا با علائم زیر همراه هستند:

• حالت تهوع
• استفراغ
• درد گرفتن چشم‌ها هنگام نگاه کردن به نورهای درخشان (نورهراسی یا فوتوفوبیا)
• سرگیجه
• حساس به لمس بودن جمجمه
• احساس گرفتگی در سر
• سکته مغزی

انواع سردرد

سردرد به دو نوع اصلی تقسیم‌بندی می‌شود:

1. سردردهای اولیه
2. سردردهای ثانویه.

انواع سردرد

سردرد اولیه

سردرد اولیه به تنهایی یک بیماری محسوب می‌شود که علت آن فعالیت بیش از حد یا مشکلات ساختارهای حساس به سردرد است.

این ساختارها شامل عروق، عضلات و عصب‌های سر و گردن می‌شود. همچنین سردرد اولیه گاهی پیامد تغییراتی است که در فعالیت شیمیایی مغز رخ می‌دهد.

میگرن، سردردهای خوشه‌ای و سردردهای تنشی گونه‌های شایعی از سردرد اولیه به شمار می‌آید.

سردرد تنشی

سردرد تنشی شایع‌ترین نوع سردرد است که در حدود ۷۵ % بزرگسالان مشاهده می‌شود. اگرچه سردرد تنشی معمولا در هر دو طرف سر حس می‌شود، اما ممکن است یک طرفه باشد یا همیشه فقط در یک سمت سر بروز یابد.

سردرد عصبی یا تنشی دردی سنگین یا فشار دهنده است که شانه‌ها و گردن را نیز درگیر می‌کند.

سردرد میگرنی

سردرد میگرنی ممکن است یک طرفه یا دوطرفه باشد و با حساسیت به نور و صدا، استفراغ و حالت تهوع، تاری دید یا مورمور شدن نیز همراه باشد. سردرد میگرنی دردی شدید و ضربان‌دار است.

 سردرد خوشه‌ای

سردرد خوشه ای (کلاستر) غالبا دردناک است و فقط در یک طرف سر بروز می‌یابد.  بی‌قراری، رنگ پریدگی یا برافروختگی پوست، قرمزی چشم سمت دردناک و آبریزش‌بینی سمت درگیر صورت نیز از علائم سردرد خوشه ای است.

سردرد خوشه ای درد شدیدی است که در گردن، صورت، سر و شانه‌ها نیز منتشر می‌شود.

سردردهای ثانویه

سردرد ثانویه علامت وجود مشکلی است که عصب‌های حساس به درد سر را تحریک کرده است. به بیان دیگر علائم سر درد در واقع از عارضه دیگری نشات می‌گیرد.

عامل‌های متعددی منجر به سردرد ثانویه می‌شود که از آن جمله می‌توان به نوشیدن مشروبات الکلی، تومور مغزی، مسمومیت با گاز مونواکسید کربن، سکته مغزی و خونریزی داخل یا اطراف مغز اشاره کرد.

تشخیص علت سردرد شدید توسط پزشک 

پزشک معمولا می‌تواند سردرد را با توجه به شرح حال بیمار، نوع درد و زمان و الگوی حمله‌ها تشخیص دهد. چنانچه ماهیت سردرد پیچیده تشخیص داده شود، پزشک برای تشخیص افتراقی و رد احتمال ابتلا به علل جدی‌تر درد، دستور آزمایش‌هایی مانند موارد زیر را می‌دهد:

•  آزمایش خون
• رادیوگرافی
•  اسکن مغز مانند سی تی اسکن و ام آر آی

سردردهایی که نیاز به متخصص مغز و اعصاب دارند

اگر سردرد شما با علائم زیر همراه است، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید:

• اگر سردرد شما، بدترین و شدیدترین سردردی است که به طور ناگهانی در طول عمر خود تجربه کرده اید 
•  سردرد در سنین بالای ۵۰ سال
•  تغییر ماهیت و شدت و محل سردرد نسبت به سردرد های قبلی که تجربه داشته اید
• سردردی که با تغییر وضعیت بدن ایجاد و یا تشدید شود ( با ایستادن یا نشستن بدتر شده و با خوابیدن بهتر شود)
•  سردرد به همراه حرکات غیر عادی بدن و یا تشنج
•  سردردی که با بیماری زمینه‌ای و یا تب ایجاد شود.
•  صدای ضربان‌دار یا صدای همهمه و یا گردباد همراه با سردرد شنیده شود.
•  سردرد بعد از ضربه به سر
•  سردردی که با فعالیت ورزشی یا رابطه جنسی یا سرفه یا عطسه و یا بعد از حمام ایجاد شود.
•  سردرد همراه با علائمی همچون کاهش سطح هوشیاری یا اختلال تکلم یا اختلال تعادل یا ضعف و بیحالی
•  سردرد در بیماران مبتلا به ایدز یا سرطان
•  سردردی که به داروهای مسکن معمولی پاسخ ندهد

داروهای سردرد و کاهش درد

اگرچه هیچ راهی برای درمان قطعی سردرد وجود ندارد، اما روش‌های مختلفی برای تسکین سردرد پیشنهاد می‌شود که شامل تجویز دارو و روش‌های دیگری مانند درمان‌های مکمل می‌شود.

همواره قبل از شروع هر نوع درمان با پزشک معالج خود مشورت کنید و از مصرف خودسرانه داروهای زیر بپرهیزید:

•  مسکن یا ضد دردهایی مانند آسپرین و پاراستامول (پانادول)
•  مسکن یا ضد دردهای دارای کدئین (پانادئین)
•  مسکن یا ضد دردهای حاوی آرام‌بخش (مرسیندول، فیورینال)
•  داروهای غیراستروئیدی ضدالتهاب (NSAIDs) مانند ایبوپروفن (نوروفن)

به خاطر داشته باشید که مصرف فراورده‌های دارویی فوق تحت نظر پزشک یا مطابق دستور مصرف، ایمن و موثر خواهد بود.

درمان سردرد شدید و مزمن

پیشگیری از سردردهای شدید با دارو

داروی مخصوص پیشگیری از سردرد باید هر روز مصرف شود (حتی اگر در طی روز سردردی نداشته باشید) تا احتمال بروز سردردهای شدید و ادامه‌دار کاهش یابد.

بعضی از داروهای پیشگیری از سردرد عبارت‌اند از:

• پیزوتیفن (ساندومیگران): این دارو پرکاربردترین داروی پیشگیری از سردرد است که اکثر پزشکان آن را تجویز می‌کنند.
• مسدود کننده‌های بتا (بتالاک، لوپرسور، ایندرال، درالین): گیرنده‌های بتا یعنی گیرنده‌هایی را مسدود می‌کند که آدرنالین از طریق آنها اثر خود را بر سیستم عصبی و عروق خونی به جا می‌گذارد.
• والپروات (اپیلیم) تعدیل کننده‌ای عصبی است که اثر آن در مقابله با اکثر سردردها اثبات شده است.
• آمی‌تریپتیلین و ضدافسردگی‌های سه حلقه‌ای مشابه (تریپتانول و اقلام مشابه) جدا از اثر ضد افسردگی، سردرد را نیز تسکین می‌دهند.
• متی‌سرژید (دسریل)
• عصاره گیاهی گل مینا که اثر آن در پیشگیری از سردرد میگرنی به اثبات رسیده است.

درمان‌های خانگی سردرد

درمان‌های خانگی زیر نیز به تسکین سر درد کمک می‌کند:

•  نعناع: چای نعناع بنوشید.
•  منیزیم: قرص منیزیم مصرف کنید.
• کمپرس سرد: از کمپرس‌های سردی مانند کیسه یخ استفاده کنید.
• دوش آب داغ: دوش آب داغ می‌تواند درد را تسکین دهد.

تغییر در سبک زندگی

گاهی اوقات ایجاد تغییراتی ساده در سبک زندگی موثرتر از هر درمان دیگری است. بسیاری از بیماران با انجام اقدامات ساده زیر توانسته‌اند، بر سر درد آزاردهنده خود غلبه کنند:

•  خواب منظم و کافی
•  ورزش کردن
•  نوشیدن آب کافی در طول روز
•  خوردن غذاهای سالم
• ترک سیگار و دخانیات
•  خودداری از استشمام عطرها یا بوهای تند

برای سردرد شدید پیش چه دکتری برم؟

برای سردرد شدید باید به دکتر مغز و اعصاب خوب مراجعه کنید. تخصص مغز و اعصاب تنها رشته‌ای است که به طور تخصصی در زمینه درمان انواع سردرد شامل سردرد خوشه‌ای (کلاستر)، سردرد سینوزیتی، میگرنی، عصبی (تنشی) و … فعالیت می‌کند. دکتر متخصص با در نظر گرفتن شرایط و علائم بیمار، بهترین راهکار و روش را برای درمان ارائه می‌دهد.

بهترین متخصص سردرد تهران چه کسی است؟

 دکتر فوق تخصص سردرد ابتدا به سخنان بیمار به صورت کامل گوش داده و سپس با بررسی علائم، علت سردرد را پیدا می‌کند. دکتر متخصص مغز و اعصاب با توجه به شرایط بیمار و نوع سردرد او، بهترین روش درمان را انتخاب می‌کند. برخی از روش‌های درمان شامل تزریق با بوتاکس و دارودرمانی است.